Kaszel po COVID. Jak leczyć i ile trwa kaszel po koronawirusie? Sprawdź!

COVID-19 jest już z nami kolejny rok. Wiele osób przechodziło koronawirusa bezobjawowo, więc może nie były nawet świadome zakażenia. Kaszel jest jednak jednym z kluczowych objawów zakażenia nie tylko dla COVID-19, ale także zwykłego przeziębienia czy grypy. W przypadku zarażeń wirusem SARS-CoV-2 kaszel poinfekcyjny może utrzymywać się znacznie dłużej, nawet wiele miesięcy. Zwiększa on ryzyko rozprzestrzeniania wirusa drogą kropelkową, jest dokuczliwy dla chorego i jego otoczenia, a także może prowadzić do stygmatyzacji osoby kaszlącej. Jak leczyć kaszel po covid? Co stosować na kaszel po koronawirusie? 

Suchy kaszel w zakażeniu koronawirusem SARS-CoV-2 należy do najczęstszych początkowych objawów COVID-19. Zgłasza go nawet 60-70% pacjentów. Niestety bardzo często nie odpuszcza on nawet po otrzymaniu negatywnego wyniku testu.

Suchy kaszel w zakażeniu koronawirusem SARS-CoV-2 należy do najczęstszych początkowych objawów COVID-19. Zgłasza go nawet 60-70% pacjentów. Niestety bardzo często nie odpuszcza on nawet po otrzymaniu negatywnego wyniku testu.

Kaszel to jeden z najczęstszych objawów COVID-19 zaraz obok gorączki oraz utraty węchu i smaku. Może on utrzymywać się tygodniami, a nawet miesiącami po zakażeniu wirusem SARS-CoV-2. Przewlekły kaszel zgłaszany był nie tylko u osób, które miały ciężki przebieg choroby, ale także u pacjentów z łagodnymi początkowymi objawami.

Niestety nadal nie wiadomo, dlaczego u niektórych osób występuje zespół pocovidowy, często z towarzyszącym suchym kaszlem, a u innych nie. Coraz częściej jako przyczyny podaje się płeć żeńską, obecność innych chorób układu oddechowego oraz nasilenie samej choroby COVID-19.

Kaszel po COVID często nie występuje w pojedynkę jak w przypadku kaszlu poinfekcyjnego po przejściu grypy czy przeziębienia. Zwykle towarzyszą mu także inne objawy takie jak duszność, zmęczenie i ból. Z tego powodu wydaje się, że przyczyny kaszlu po COVID mogą być wieloczynnikowe lub posiadać wspólny mechanizm z innymi objawami współtowarzyszącymi. Warto zatem wykluczyć poważne zmiany takie jak zwłóknienie płuc lub uszkodzenie dróg oddechowych przez wirus SARS-CoV-2.

Niestety nadal dysponujemy zbyt małą ilością danych, aby podać konkretne przedziały czasu. W jednym z badań w Michigan około 15% osób, które przeszły COVID-19 zgłosiło pojawienie się nowego kaszlu lub jego nasilenie nawet 2 miesiące po wypisaniu ze szpitala. W Norwegii i na Wyspach Owczych przedłużający się do 4 miesięcy kaszel raportowało 10% osób w ogóle niehospitalizowanych. Zjawisko to zależy od indywidualnych cech pacjentów czy sposobu ich leczenia.

Ze względu na zbyt mało danych dotyczących samej patogenezy kaszlu w przebiegu i po COVID, ciężko wymienić konkretne metody leczenia tego przewlekłego objawu. Zazwyczaj stosuje się metody leczenia suchego kaszlu, które wykorzystywane są także w przebiegu innych chorób. W brytyjskich wytycznych jako środek łagodzący wymieniany jest na przykład miód, który działa powlekająco. Ewentualnie, lekarz może zalecić pochodne opioidów takie jak kodeina lub małe dawki morfiny. Wiążą się one jednak z ryzykiem nadużywania, uzależnienia i poważnymi działaniami niepożądanymi.

W przypadku ostrej infekcji dolnych dróg oddechowych i współwystępowaniem zmian śródmiąższowych w płucach po COVID zaleca się przede wszystkim podawanie kortykosteroidów.

Dokuczliwy kaszel utrzymujący się po COVID-19 może być spowodowany reakcją zapalną układu nerwowego, co prowadzi do nadwrażliwości krtani, a w następstwie do odruchu kaszlowego. W ten sposób często tłumaczy się ten objaw, gdy kaszel jest oporny na leczenie lub jego inne przyczyny nie są znane. Udowodniono, że skutecznymi lekami są dostępne tylko na receptę gabapentyna i pregabalina, stosowane głównie jako leki przeciwpadaczkowe. Ich podanie jest często rozważane przez lekarzy, gdy oprócz kaszlu występują u pacjenta także inne objawy takie jak wszelkie dolegliwości bólowe.

Właśnie, zestawiając informacje na temat leczenia kaszlu po COVID widzimy, że stosowane leki to głównie leki przepisywane na receptę. Naszym pierwszym krokiem powinna być zatem wizyta lekarska i odpowiednie badanie.

Jednak czy możemy robić coś w międzyczasie? Tak, a nawet powinniśmy. Uporczywy kaszel potrafi znacznie uprzykrzyć nam życie. Powodować problemy w pracy, trudności z koncentracją i wykonywaniem przydzielonych zadań. A jak mamy powiedzieć naszemu szefowi, że nie jesteśmy w stanie pracować, bo mamy kaszel? Do wizyty lekarskiej możemy jednak spróbować sobie pomóc. Wystarczy kawa i... miód!

W jednym z badań z Teheranu udowodniono, że kawa z miodem może być dobrą alternatywą w leczeniu pacjentów z przewlekłym kaszlem. Do badania włączono pacjentów z kaszlem utrzymującym się co najmniej 3 tygodnie bez żadnych dodatkowych dolegliwości i innych chorób. Badanym podawano 3 razy dziennie, co 8 godzin 20,8 g miodu i 2,9 g kawy rozpuszczone w 200 ml ciepłej wody. Oceniano częstotliwość kaszlu przed i tydzień po leczeniu. Zmniejszenie częstości napadów kaszlowych uzyskano w grupie pacjentów stosujących miód z kawą, a także w grupie przyjmującej steryd, ale to w przypadku mieszanki miodu z kawą zmiana ta była istotna statystycznie. Nie wiadomo nadal jaki jest mechanizm działania takiego połączenia, ale może wynikać on z synergistycznego działania miodu i kawy.

Miód wymieniany jest nawet przez Światową Organizację Zdrowia jako potencjalna metoda leczenia kaszlu i innych objawów zakażeń górnych dróg oddechowych. Kofeina natomiast zaliczana jest do substancji rozszerzających oskrzela i stymulujących oddychanie.

Pamiętajmy jednak, że miód z kawą nie zastąpi wizyty u lekarza ani badań. Może być leczeniem wspomagającym, a my powinniśmy przede wszystkim oddać się pod opiekę lekarską. Kaszel poinfekcyjny może być objawem poważnych chorób płuc, co należy sprawdzić. Lekarz może zlecić na przykład spirometrię czy tomografię. Jeśli oprócz kaszlu występuje także świszczący oddech, ból w klatce piersiowej, gorączka, krwioplucie, znaczna utrata masy ciała lub uporczywy kaszel utrzymuje się dłużej niż 3 tygodnie to powinny być bezwzględne powody naszej szybkiej reakcji i wizyty lekarskiej.

Pamiętajmy również, żeby nie stosować na własną rękę żadnych preparatów na receptę lekarską jak na przykład antybiotyku, który został nam jeszcze w domowej apteczce po ostatniej infekcji bakteryjnej. Przyczyną takiego kaszlu zazwyczaj nie są bakterie! Na pewno skuteczniejsze okażą się chociażby inhalacje z soli fizjologicznej z nawilżającym śluzówkę kwasem hialuronowym.

• Song W.J., Hui C.K.M., Hull J.H., Birring S.S., McGarvey L., Mazzone S.B., Chung K.F., Confronting COVID-19-associated cough and the post-COVID syndrome: role of viral neurotropism, neuroinflammation, and neuroimmune responses, Lancet Respir Med., 2021.
• Raeessi M.A., Aslani J., Raeessi N., Gharaie H., Karimi Zarchi A.A., Raeessi F., Honey plus coffee versus systemic steroid in the treatment of persistent post-infectious cough: a randomised controlled trial, Prim Care Respir J., 2013.
• Raveendran A.V., Jayadevan R., Sashidharan S., Long COVID: An overview, Diabetes Metab Syndr., 2021.