Astma jest przewlekłym stanem zapalnym dróg oddechowych, prowadzącym do epizodów duszności, usicku w klatce czy kaszlu, które bardzo często pojawiają się w nocy lub nad ranem. Aby kontrolować chorobę, pacjenci przyjmują leki przeciwastmatyczne. Ze względu na przewlekły stan zapalny, astmatycy powinni szczególnie dbać o odporność oraz stale kontrolować astmę. Jak zatem obniżyć ryzyko wystąpienia infekcji?
Astma jest niejednorodną chorobą związaną z przewlekłym zapaleniem w drogach oddechowych.
Główne objawy astmy to:
Charakterystyczne w astmie jest duże wahanie nasilenia objawów w czasie.
Zaostrzenie (atak) astmy mogą wywoływać:
Astmę rozpoznaje się na podstawie wywiadu, badania pacjenta, a rozpoznanie potwierdza się za pomocą badań czynnościowych - takich jak spirometria.
Astma przeważnie zaczyna się w dzieciństwie, ale objawy mogą pojawić się w każdym wieku. Obecnie nie istnieje terapia umożliwiająca wyleczenie astmy, ale istnieją leki, które dają pacjentom możliwość życia ze stosunkowo niskim nasileniem objawów.
Infekcje wirusowe są przyczyną zaostrzeń astmy w każdym wieku. Zdaje się też, że stanowią dużą część powodów przyjęć pacjentów na oddziały szpitalne, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.
Dane epidemiologiczne donoszą, że infekcje wirusowe współistniały z 85% zaostrzeń astmy w przypadku pacjentów pediatrycznych i u ponad połowy dorosłych. Najczęstszym oznaczanym u starszych dzieci i dorosłych patogenem był rinowirus, u najmłodszych był to wirus RSV (syncytialny wirus oddechowy).
Typowym znaleziskiem bakteryjnym w drogach oddechowych pacjentów z astmą są Mycoplasma pneumoniae i Chlamydia pneumoniae.
Zdaje się, że pacjenci na astmę mają zmniejszoną odporność miejscową na infekcje rinowirusami i paramyksowirusami, wywołujące zwykłe przeziębienie.
W momencie rozpowszechniania się pandemii SARS-CoV-2, wśród lekarzy i pacjentów zaczęły pojawiać się oczywiste pytania - czy pacjenci z astmą są bardziej narażeni na infekcję i czy należy modyfikować ich leczenie?
Obecnie nie uważa się, by astma czy choroby alergiczne stanowiły czynnik ryzyka ani zachorowania, ani ciężkiego przebiegu infekcji COVID-19. W badaniach nie obserwowano, by pacjenci z astmą odbiegali od populacji ogólnej pod względem:
Z niektórych źródeł wynika natomiast, że astma może być złym czynnikiem rokowniczym, jeśli chodzi o przebieg COVID-19 u pacjentów w starszym wieku. Także z aktualnych wytycznych CDC (Center for Diseases Control and Prevention, USA) wynika, że pacjenci z ciężkim przebiegiem astmy mogą być narażeni na gorszy przebieg infekcji SARS-CoV-2.
Niektóre procesy zachodzące w organizmie pacjentów chorych na astmę mogą natomiast pozytywnie wpływać na przebieg infekcji COVID-19:
Informacje są więc raczej sprzeczne. Polskie Towarzystwo Alergologiczne zaleca, by w czasie pandemii chorzy na astmę zwiększali swoje bezpieczeństwo za pomocą następujących działań:
W ramach możliwości w celu odbycia wizyty lekarskiej lub przedłużenia recept zaleca się korzystanie z teleporad. Osoby starsze powinny pamiętać, że młodsze osoby i dzieci często są bezobjawowymi nosicielami wirusa SARS-CoV-2.
Jeśli chodzi o profilaktykę innych chorób, zaleca się także prawidłową kontrolę astmy - regularne przyjmowanie leków w sposób zalecony przez lekarza. Warto raz na jakiś czas udać się do lekarza i upewnić, czy w prawidłowy sposób używamy leków. Niezwykle istotne jest też, by kontrolować datę ważności leku.
Kolejnym sposobem, by uniknąć infekcji jest prowadzenie zdrowego stylu życia. Odpowiednia dieta zgodna z piramidą żywieniową i wysiłek fizyczny to konieczność.
Warto rozważyć także szczepienia ochronne dodatkowe (spoza kalendarza szczepień obowiązkowych). Szczepionka przeciwko grypie może być podawana już po ukończeniu 6. miesiąca życia. Najbardziej narażone na zakażenie wirusem grypy są małe dzieci uczęszczające do szkół, żłobków, oraz osoby po 65. roku życia. Są to też grupy najbardziej narażone na rozwinięcie powikłań. Wykonywanie szczepień przeciwko grypie zaleca się przede wszystkim osobom po 65. roku życia, osobom obciążonym chorobami przewlekłymi, a także pracownikom ochrony zdrowia.
Haemophilus influenzae jest bakterią, która może wywoływać zapalenia zatok, uszu, gardła, oskrzeli, rzadziej zapalenia płuc. Po pełnym cyklu szczepień przeciwko H. influenzae odporność uzyskuje 95-100% pacjentów.
Warto również stosować preparaty na odporność, zwłaszcza w okresie spadków odporności oraz w czasie wzmorzonych zachrowań na covid, przeziębienie i grypę.
