Zapalenie krtani dotyczyć może regionu nad- lub podgłośniowego. Ostre podgłośniowe zapalenie krtani zwykle wywołane jest infekcją wirusową i przeważnie dotyczy dzieci od 6 miesiąca życia do 3-5 roku życia. Zapalenia podgłośniowe należy koniecznie różnicować z zapaleniami nadgłośniowymi, czyli zapaleniem nagłośni. Zapalenie nagłośni dotyczy zwykle dzieci w wieku od 2. do 6. roku życia i wywoływane jest przez bakterie i może prowadzić do zagrażającej życiu niedrożności dróg oddechowych.
Ostre infekcyjne podgłośniowe zapalenie krtani, tzw. krup, zwykle wywoływane jest przez:
- wirusy paragrypy typu 1, typu 3 i typu 2,
- wirusRS,
- wirus grypy typu A i B,
- Mycoplasma pneumoniae.
Możliwe są również superinfekcje (nadkażenia) bakteryjne, których objawy pojawiają się zwykle około 7 dni od rozpoczęcia infekcji.
Na infekcyjne zapalenie krtani szczególnie narażone są dzieci cierpiące na astmę oraz pacjenci z nieprawidłowościami w budowie dróg oddechowych.
Ostre zapalenie krtani może być wywołane także przez czynniki nieinfekcyjne, takie jak:
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- palenie tytoniu,
- zanieczyszczenie wdychanego powietrza,
- doznanie traumy w obrębie krtani,
- astma,
- choroby alergiczne,
- nadużywanie narządu głosu.
Co ciekawe, prawie 1/3 pacjentów z refluksem żołądkowo-przełykowym doświadcza tylko objawów pochodzących z krtani lub narządu głosu. Pacjenci z refluksem skarżą się na:
- częste odkrztuszanie,
- kaszel,
- poczucie „gulki w gardle” (ang. globus pharyngeus sensation),
- szorstkość głosu.
Wdychanie substancji toksycznych lub drażniących, takich jak dym tytoniowy, może wywołać obrzęk struktur budujących krtań - przede wszystkim strun głosowych. Może to wywołać objawy ze strony krtani. Zdarza się, że pacjenci są wrażliwi również na perfumy, czy detergenty.
Astma natomiast może prowadzić do zapalenia krtani wywołanego podrażnieniem chemicznym związanym z użyciem inhalatorów. Przewlekłe używanie wziewnych steroidów może narażać pacjentów na infekcje grzybicze jamy ustnej, gardła i krtani, jeżeli nie stosują się do zaleceń, aby po użyciu leku przepłukać jamę ustną i gardło czystą wodą.
Nadużywanie głosu może również wywołać ostre objawy, nawet w dzień po epizodzie nadużycia. Jest to niezwykle częste u śpiewaków, nauczycieli, profesjonalnych trenerów, czy fanów sportowych.
Ze względu na miejsce występowania zapalenia krtani możemy je podzielić na:
- zapalenie podgłośniowe,
- zapalenie nadgłośniowe.
Objawy zapalenia krtani pojawiają się nagle i bardzo szybko ulegają pogorszeniu - zwłaszcza u dzieci. Często zaczynają się w nocy lub nad ranem. Zdarza się, że poprzedza je kilkudniowy okres objawów infekcji wirusowej dróg oddechowych takich jak katar, kaszel i miernie podwyższona temperatura ciała.
Po tym czasie mogą pojawić się bardzo niepokojące (zwłaszcza dla rodziców małego pacjenta) objawy:
- ostra duszność wdechowa,
- „szczekający” kaszel (przypomina szczekanie psa lub foki),
- stridor (świst krtaniowy) - wysoki, szorstki dźwięk przy oddychaniu, wynikający z częściowego zwężenia dróg oddechowych,
- chrypka,
- niepokój u dziecka.
Podgłóśniowe zapalenie krtani może mieć przebieg łagodny lub ostry. W ostrym przebiegu może dojść również do zaburzeń świadomości u dziecka.
Mimo, że objawy ostrego zapalenia krtani mogą wzbudzać niepokój, na ogół jest to choroba o łagodnym przebiegu. Na zapalenie krtani zaleca się:
- unikanie mówienia - również bez szeptania,
- uzupełnianie płynów, aby zapobiec odwodnieniu,
- stosowanie sprayów do gardła zawierających substancje znieczulające, takie jak lidokaina,
- wietrzenie i nawilżanie pomieszczeń, w których przebywa chory.
Lekarz może zdecydować o domięśniowym podaniu sterydu, który ma działanie zmniejszające obrzęk krtani. U niemowląt i bardzo małych dzieci można zastosować czopki doodbytnicze.
Objawy podgłośniowego zapalenia krtani z reguły ustępują samoistnie, jedynie około 5% pacjentów wymagana jest hospitalizacja. W ciężkich przypadkach stosuje się glikokortykosteroidy, a czasem konieczna jest intubacja.
Ważne, aby nie lekcawyżć choroby i udać się na konsultację lekarską, gdy wystąpią pierwsze objawy zapalenia krtani. Szybka reakcja i odpowiednie leczenie przyniosą ulgę choremu i pozwolą uniknąć powikłań.