HIV to choroba najczęściej kojarzona z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Wiadomo jednak, że wirus ten przenoszony jest nie tylko poprzez stosunki seksualne, ale także przez krew czy mleko matki. Czy przed zakażeniem wirusem HIV można się uchronić? Na czym polega profilaktyka wirusa HIV? Czym jest PrEP? Kto może stosować terapię profilaktyczną wirusa HIV (PrEP)?
HIV jest ludzkim wirusem niedoboru odporności (Human Immunodeficiency Virus), który uszkadza komórki układu immunologicznego. Jeśli nie jest leczony, prowadzi do AIDS (zespół nabytego niedoboru odporności – Acuired Immune Deficiency Syndrome). Natomiast, jeśli zakażenie wykryte jest odpowiednio wcześnie, to za pomocą leków antyretrowirusowych można zapobiegać rozwojowi choroby. Bardzo ważne jest, że osoby, które są leczone i mają niski poziom wirusa we krwi (niewykrywalną wiremię), nie zarażają.
Zakażenie możliwe jest przez:
i ich kontakt ze świeżą raną albo błoną śluzową (powieki, jama ustna, nos, pochwa, odbyt, cewka moczowa). Natomiast nieuszkodzona skóra jest skuteczną barierą dla wirusa i zabezpiecza przed zakażeniem. Można zadbać o zabezpieczenie przed zarażeniem w kontaktach seksualnych poprzez zastosowanie prezerwatywy oraz PrEP.
PrEP to profilaktyka przedekspozycyjna (Pre-Exposure Prophylaxis). Polega na przyjmowaniu leków, które mogą zmniejszyć ryzyko zakażenia HIV podczas seksu lub zażywania narkotyków drogą iniekcji. Przyjmowany dokładnie według zaleceń ma wysoką skuteczność w zapobieganiu HIV.
PrEP nie jest rozwiązaniem dla każdego, metodę tę stosuje się u osób, u których istnieje wysokie ryzyko zakażenia. W szczególności PrEP jest dla osób, które:
Jeśli kobieta ma partnera zarażonego HIV, PrEP jest rozwiązaniem, które pomoże chronić kobietę i dziecko podczas próby zajścia w ciążę, w trakcie ciąży oraz podczas karmienia piersią.
PrEP jest rozwiązaniem także dla młodzieży zagrożonej zarażeniem się wirusem.
W zapobieganiu namnażania wirusa skuteczność wykazują dwie substancje połączone w jednej tabletce, są to tenofowir i emtrycytabina. Lek ma zdolność blokowania jednego z etapów cyklu replikacyjnego wirusa i dzięki temu utrudnia zakażenie. Konieczne jest regularne przyjmowanie jednej tabletki dziennie, aby ochrona była jak najskuteczniejsza.
FDA dopuściła także do stosowania zawiesinę w zastrzyku, który zawiera kabotegrawir i w przeciwieństwie do tabletek nie trzeba przyjmować go codziennie, a wystarczy raz na dwa miesiące. Stąd rozwiązanie to nazywa się długoterminowym. Z iniekcji korzystać mogą tylko te osoby, które są sero-ujemne, dotyczy to także młodych osób, ponieważ zastrzyk można wykonywać u osób, które ważą przynajmniej 35 kg.
Z badań wynika, że PrEP, jeśli jest przyjmowany zgodnie z zaleceniami:
Na pewno na skuteczność terapii ma wpływ przestrzeganie zasad przyjmowania, ponieważ każde odstępstwo może prowadzić do zmniejszenia ochrony.
PrEP w tabletkach osiąga maksymalną ochronę:
Brak jest danych na temat osiągania przez tabletki maksymalnej ochrony w przypadku intruzyjnego seksu analnego lub intruzyjnego seksu pochwowego, a także na temat osiągania maksymalnej ochrony podczas stosowania zastrzyków.
Nie należy rezygnować ze stosowania prezerwatyw, ponieważ PrEP znacząco zmniejsza ryzyko zakażenia HIV, ale nie chroni przed nim całkowicie. Ponadto PrEP NIE CHRONI przed innymi zakażeniami przenoszonymi drogą płciową. Zatem jedynie w połączeniu z prawidłowo stosowaną prezerwatywą można osiągnąć największą ochronę podczas każdego rodzaju seksu.
