*Produkty na liście rezerwacji leków na receptę:
Przejdź do rezerwacji
Chora kobieta

Wysypka, grypa czy enterowirus? Jakie są przyczyny, objawy i sposoby leczenia zakażenia enterowirusem? Przeczytaj!

Enterowirusy są czynnikiem wywołującym infekcje o bardzo zróżnicowanym przebiegu, które są dla nas bardzo niebezpieczne. W jaki sposób dochodzi do zakażenia enterowirusem? Czy dostępne są szczepienia ochronne? Jakie są objawy zakażenia enterowirusem? Jakie są skutki przechorowania infekcji enterowirusowej? Sprawdź i chroń swoje zdrowie!

Co wywołują enterowirusy?

Enterowirusy stanowią grupę dodatnio spolaryzowanych, jednoniciowych wirusów RNA. Jest to niejednorodna grupa patogenów, które zaliczono do rodzaju Enterovirus, należącego z kolei do rodziny Picornaviridae.

Do enterowirusów należą między innymi:

  • enterowirusy 68, 69, 70, 71 (EV 68, 69, 70, 71),
  • wirusy Coxsackie A i B (koksakiwirus A i B),
  • echowirusy (wirusy ECHO),
  • rinowirusy,
  • wirusy polio (PV),
  • wirusy powodujące wirusowe zapalenie wątroby typu A (wirus WZW typu A),

Enterowirusy mogą wywoływać bezobjawowe zakażenia, zmiany skórne oraz objawy grypopodobne, ale w niektórych przypadkach przyczyniają się do powstania poważnych chorób takich jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy zapalenie mięśnia sercowego.

Jak można się zarazić enterowirusem?

Enterowirusy powodują powszechne zakażenia, które odnotowywane są szczególnie często u najmłodszych pacjentów.

Najwięcej zakażeń występuje w okresie letnio-jesiennym, co oznacza, że infekcje enterowirusowe mają charakter sezonowy.

Źródłem enterowirusów są zazwyczaj osoby chore, bezobjawowi nosiciele, skażona gleba oraz zanieczyszczona woda i pokarm.

Do zakażenia enterowirusem może dojść drogą:

  • kropelkową,
  • pokarmową,
  • kontaktową,
  • istnieje możliwość przeniesienia wirusa z organizmu matki na płód (tzw. transmisja wertykalna).

Należy podkreślić, że enterowirusy są bardzo oporne na działanie środków dezynfekujących oraz na niekorzystne warunki środowiska naturalnego (np. wysokie zasolenie, duże zmiany temperatury), co zwiększa ryzyko ich szybkiego rozprzestrzeniania się i wywoływania epidemii. 

Produkty na objawy grypy i przeziębienia

Jakie są objawy zakażenia enterowirusem?

Większość zakażeń przebiega bezobjawowo lub obserwowane są mało charakterystyczne i łagodne objawy, które trwają około 5-7 dni. 

U chorych można zaobserwować następujące objawy:

  • ból gardła,
  • gorączka,
  • biegunka,
  • infekcja dróg oddechowych,
  • wysypka (określana często jako różyczko-, odro- lub pokrzywkopodobna).

Pęcherzyki mogą pojawić się nie tylko na skórze, ale też na podniebieniu i języczku, czego efektem jest ostre zapalenie gardła (herpangina).

U części pacjentów enterowirusy mogą wywołać krwotoczne zapalenie spojówek, którego kliniczną manifestacją jest pojawienie się wylewów podspojówkowych.

Do typowych chorób powodowanych przez enterowirusy zaliczamy także tzw. chorobę dłoni, stóp i ust (HFMD, ang. hand, foot and mouth disease).

 

Do objawów zakażenia enterowirusem, które pilnie wymagają konsultacji lekarskiej można zaliczyć:

  • wysoką gorączkę,
  • wymioty,
  • światłowstręt,
  • ból głowy, często ze współistniejącym bólem gałek ocznych,
  • ból mięśni i sztywność karku,
  • duszność i przyspieszona praca serca,
  • zaburzenia rytmu serca,
  • uczucie kłucia w klatce piersiowej.

Jakie choroby wywołują enterowirusy?

Pamiętajmy, aby wszystkie niepokojące objawy skonsultować z lekarzem, gdyż w niektórych przypadkach zwykłe zakażenie enterowirusami może skutkować pojawieniem się poważnych chorób, do których należą:

  • zapalenie mózgu i/lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
  • ostre wiotkie zapalenie rdzenia kręgowego,
  • zapalenie żołądka i jelit,
  • zapalenie serca,
  • zapalenie trzustki,
  • zapalenie wątroby,
  • niektóre zakażenia mogą mieć skutek śmiertelny.

Jak zdiagnozować i leczyć zakażenie enterowirusem?

Diagnozowanie zakażeń enterowirusowych można przeprowadzić na podstawie wywiadu oraz obserwacji objawów klinicznych u pacjenta.

Możliwe jest także wykonanie:

  • wymazu,
  • punkcji lędźwiowej (np. przy podejrzeniu zapalenia opon mózgowych),
  • analizy specyficznych przeciwciał (badania serologiczne),
  • testów genetycznych (reakcja PCR).

Zakażenie enerowirusami ustępuje zazwyczaj samoistnie po upływie tygodnia. W niektórych przypadkach można podać leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Bezwzględnie należy dbać o odpowiednie nawodnienie pacjenta oraz prowadzić oszczędny tryb życia. W skrajnych przypadkach może okazać się konieczne leczenie w warunkach szpitalnych oraz podanie dożylnych preparatów zawierających immunoglobuliny.

W jaki sposób uniknąć infekcji enterowirusowej?

Niestety przechorowanie spowodowane przez jeden typ enterowirusa nie chroni nas przed zakażeniem innymi patogenami z tej grupy. Najlepszym sposobem uniknięcia infekcji enterowirusowej jest więc przestrzeganie zasad profilaktyki, do których należą:

  • odpowiednia higiena osobista i częste mycie rąk, szczególnie przed posiłkami,
  • dbanie o czystość miejsca, w którym przygotowujemy posiłki,
  • spożywanie tylko czystej, dobrej jakości wody,
  • unikanie kąpieli w małych zbiornikach wodnych,
  • unikanie zatłoczonych miejsc.

Warto wiedzieć, że obecnie dostępne są szczepionki przeciwko wirusom polio oraz wirusom powodującym wirusowe zapalenie wątroby typu A, jednak preparaty te nie chronią przed wszystkimi odmianami enterowirusów.

Jaka jest grupa zwiększonego ryzyka zakażenia enterowirusem?

Choroby enterowirusowe rzadko odnotowywane są u osób dorosłych, natomiast stanowią one poważne niebezpieczeństwo dla dzieci, szczególnie do 2 roku życia.

Ostrożność zaleca się także:

  • pacjentom cierpiącym na choroby przewlekłe,
  • pacjentom z osłabioną odpornością,
  • pacjentom przyjmującym leki immunosupresyjne,
  • pacjentom z wrodzonym niedoborem przeciwciał klasy IgG (tzw. agammaglobulinemia),
  • kobietom w ciąży, gdyż istnieje ryzyko przeniesienia enterowirusa do płodu.

Pamiętajmy, że powszechne występowanie enterowirusów stwarza poważne ryzyko częstego kontaktu z tym patogenem. Stosowanie zasad profilaktyki oraz szczepienia przeciwko wirusowi polio oraz wirusom powodującym wirusowe zapalenie wątroby typu A to jedyne narzędzia jakie możemy zastosować w celu uniknięcia zakażenia. Infekcje enterowirusowe są szczególnie niebezpieczne dla małych dzieci i pacjentów z obniżoną odpornością, dlatego wszelkie niepokojące objawy powinny być bezwzględnie skonsultowane z lekarzem.

Bibliografia

  • Chen, W., Dai, S., & Xu, L. (2021). Clinical characterization of benign enterovirus infection in neonates. Medicine, 100(18).
  • Leś, K., Przybylski, M., Dzieciątkowski, T., & Młynarczyk, G. (2010). Zastosowanie metody real-time PCR do wykrywania RNA enterowirusów człowieka. Med. Dośw. Mikrobiol., 62, 245-253.
  • Wang, K., Ye, F., Chen, Y., Xu, J., Zhao, Y., Wang, Y., & Lan, T. (2021). Association between enterovirus infection and type 1 diabetes risk: a meta-analysis of 38 case-control studies. Frontiers in endocrinology, 12, 706964.
  • Witek, A., Wieczorek, M., Brzóstkowska M. (2010). Serotypy enterowirusów wyizolowanych w latach 2008-2009 w zakładzie wirusologii NIZL-PZH. Przegl Epidemiol, 64: 509 - 512
  • Zhang, M., Wang, H., Tang, J., He, Y., Xiong, T., Li, W., ... & Mu, D. (2021). Clinical characteristics of severe neonatal enterovirus infection: a systematic review. BMC pediatrics, 21(1), 1-12.
  • https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/72250,choroby-enterowirusowe (data dostępu 22.11.2022)
Udostępnij:

Autor Ewa Fiedorowicz Zobacz profil
Doktor nauk biologicznych w specjalności biochemia, biolog molekularny, aktywny nauczyciel akademicki i promotorka wielu prac dyplomowych, popularyzatorka nauki. Autorka i współautorka licznych prac naukowych publikowanych w międzynarodowych czasopismach. Przedmiotem jej zainteresowań są zagadnienia z zakresu biochemii medycznej, w tym nadwrażliwości pokarmowej. Pasjonatka wykorzystywania technik immunoenzymatycznych i hodowli komórek in vitro w badaniach naukowych.
Farmaceuta
Potrzebujesz darmowej porady? Zapytaj farmaceutę
Następna porada
Przemęczenie? Co jeść, aby dodać sobie energii? Poznaj dietę na przemęczenie! Czytaj więcej