*Produkty na liście rezerwacji leków na receptę:
Przejdź do rezerwacji
Kobieta ma zawroty głowy

Zawroty głowy? Poznaj objawy i przyczyny zawrotów głowy i sprawdź co robić, gdy kręci się głowie!

Zawroty głowy stanowią 3. najczęstszą przyczynę konsultacji neurologicznych. Ich częstość występowania wzrasta z wiekiem i stanowi jeden z najczęstszych powodów wizyt na SORze. Czym są zawroty głowy? Skąd się biorą i czym można nad nimi zapanować? Jakie są przyczyny i objawy zawrotów głowy? Jak sobie z nimi radzić? Jakie są sposoby na zawroty głowy i jak je leczyć?

Czym są zawroty głowy?

Zawroty głowy to dolegliwość, która może objawiać się w dwojaki sposób:

  • poczucie ruchu (najczęściej kołowego lub wirowego) otoczenia lub własnego ciała albo samej głowy;
  • iluzja braku równowagi, pacjent odczuwa niepewność postawy i obawia się upadku.

Pierwszy podtyp nazywany jest czasem zawrotami głowy układowymi, a drugi nieukładowymi.

Odczucia te nierzadko wiążą się z nudnościami i/lub wymiotami. Jest to objaw subiektywny, co może czasem prowadzić do trudności i pomyłek diagnostycznych.

Produkty na zawroty głowy

  1. Naturell Ginko Intensive
    preparat na pamięć
    Cena od 17,39 zł Cena regularna 19,99 zł
  2. Holland & Barret Ginko Biloba 60 mg
    preparat na pamięć
    Cena od 22,99 zł
  3. Olimp Ginkoflav Forte
    preparat na pamięć
    Cena od 24,49 zł Cena regularna 28,99 zł
  4. Solgar Ginko Biloba
    preparat na pamięć
    Cena od 141,99 zł

Jakie są najczęstsze przyczyny zawrotów głowy?

Zawroty głowy mogą być wywołane wieloma różnymi schorzeniami. Na szczęście tylko niewielki odsetek przypadków - oceniany na około 15% - stanowią pacjenci, którzy wymagają natychmiastowej diagnostyki i leczenia ze względu na duże zagrożenie życia lub zdrowia. Wśród groźnych przyczyn zawrotów prym wiodą zaburzenia wodno-elektrolitowe oraz incydenty naczyniowe (takie jak udar mózgu czy przemijający napad niedokrwienny - transient ichaemic attack, TIA). Inni pacjenci, którzy wymagają przyspieszonego toru diagnostycznego to ci prezentujący, prócz zawrotów głowy, objawy zaburzeń rytmu serca.

Najczęstszą przyczyną zawrotów głowy są tzw. łagodne położeniowe zawroty głowy (ang. benign paroxysmal positional vertigo, BPPV). Wynika ona z odrywania się otolitów od błony otolitowej woreczka i/lub łagiewki i przemieszczania się ich do kanałów półkolistych. Otolity lokalizują się najczęściej w kanale półkolistym tylnym, położonym najniżej. Fizjologicznie otolity znajdują się w innej części błędnika - przedsionku. Ich przemieszczenie się do kanałów półkolistych powoduje pobudzenie receptorów. Kanały półkoliste odpowiadają za odczuwanie przyspieszenia kątowego, więc ich pobudzenie przez otolity będzie skutkowało zawrotami głowy.

Przemieszczanie otolitów może być wywołane wieloma różnymi czynnikami, m.in.:

  • urazem głowy;
  • zabiegiem operacyjny z zakresu otolaryngologii;
  • przebytym zapalenie ucha środkowego;
  • chorobą Meniere’a - polegającą na gromadzeniu się płynu w obrębie błędnika.

Napady w BPPV są częstym problemem u osób starszych i częściej występują u kobiet.

Inną częstą przyczyną wystąpienia zawrotów głowy jest hipotensja ortostatyczna (HO). Definiuje się ją jako spadek tętniczego ciśnienia skurczowego o minimum 20 mmHg i/lub rozkurczowego o minimum 10 mmHg w ciągu 3 minut po pionizacji pacjenta. Typowo pacjenci zgłaszają uczucie zbliżającego się omdlenia lub mdleją po przyjęciu pozycji stojącej. Nierzadko pojawiają się u nich także zawroty głowy, czasem przebiegające nawet z oczopląsem. Hipotensja ortostatyczna najczęściej wywoływana jest przez leki oraz hipowolemię, czyli spadkiem objętości krwi krążącej. W przypadku stwierdzenia HO należy wykluczyć jednak inne, potencjalnie groźne przyczyny takie jak krwotok wewnętrzny, czy kwasica ketonowa.

Zarówno BPPV, jak i zawroty głowy w HO zaliczają się do tzw. zawrotów głowy prowokowanych. Charakteryzują się tym, że wywołuje je konkretny czynnik, taki jak zmiana pozycji ciała czy, rzadziej, głośne dźwięki. Napady trwają zwykle od kilkudziesięciu sekund do kilkudziesięciu minut.

W spontanicznych zawrotach głowy brak jest jednoznacznego czynnika wyzwalającego. Zawroty głowy tego typu mogą trwać kilka minut lub kilka godzin, ale możliwe są napady, które trwają sekundy lub dni. Również częstość napadów jest bardzo różna - mogą występować wielokrotnie w ciągu jednego dnia, ale mogą także pojawiać się raz na kilka miesięcy. Spontaniczne zawroty głowy najczęściej wywoływane są przez:

  • migrenę przedsionkową,
  • odruchowe zespoły omdleniowe,
  • zaburzenia lękowe.

Migrena przedsionkowa najczęściej dotyczy kobiet w wieku od 40. do 54. roku życia - w tej grupie chorobowość ocenia się aż na 5%. Aby zdiagnozować to schorzenie, konieczne jest wystąpienie minimum 5 epizodów o długości od 5 minut do 72 godzin, którym przynajmniej w połowie przypadków towarzyszą cechy migreny:

  • charakterystyczny ból głowy;
  • aura wzrokowa;
  • foto- lub fonofobia.

Konieczne jest także wykluczenie innych możliwych przyczyn występowania tych dolegliwości.

Zawroty głowy w odruchowych zespołach omdleniowych stanowią tzw. objaw prodromalny - poprzedzający omdlenie. Mogą one mieć charakter np. wirowania. Nierzadko bywa, że u pacjenta nie dochodzi ostatecznie do omdlenia, a jedyną manifestacją schorzenia są właśnie objawy prodromalne.

Zaburzenia lękowe najczęściej wiążą się z dolegliwościami ze strony klatki piersiowej. Drugim pod względem częstości zgłaszanym objawem są zawroty głowy. Zazwyczaj zawrotom głowy towarzyszą inne objawy:

  • lęk przed śmiercią;
  • uczucie utraty kontroli;
  • derealizacja;
  • hiperwentylacja - która sama w sobie może wywołać zawroty głowy.

Co zrobić, gdy mamy zawroty głowy?

Zawroty głowy są częstą dolegliwością, którą mogą wywoływać różne schorzenia - nie zawsze wymagające natychmiastowej pomocy lekarskiej. W przypadku, gdy zawrotom głowy towarzyszą niepokojące objawy, takie jak silny ból głowy, osłabienie kończyn, czy drętwienie jednej połowy ciała - pacjent powinien dążyć do szybkiego wyjaśnienia tej sytuacji.

Zawroty głowy są dolegliwością znacznie upośledzającą codziennie funkcjonowanie. Według danych w grupie wiekowej 18-79 lat prawdopodobieństwo wystąpienia zawrotów głowy przynajmniej raz wynosi około 7%. Istnieją tzw. zawroty głowy fizjologiczne, które nie powinny budzić niepokoju pacjenta i nie wymagają pomocy lekarskiej. Występują one np. przy przebywaniu na wysokości, mogą pojawić się także po ustaniu ruchu.

Jak leczyć zawroty głowy?

Nawracające zawroty głowy należy skonsultować z lekarzem prowadzącym, który przeprowadzi odpowiedni wywiad. Ważne będą m.in. informacje na temat tego, jak długo trwają epizody, jak często się pojawiają i czy istnieją czynniki wyzwalające je. Niezwykle istotne jest także to, czy zawrotom towarzyszą inne objawy, takie jak omdlenia, czy tachykardia. Następnie lekarz przeprowadzi badanie fizykalne, które składać się powinno nie tylko z badania ogólnolekarskiego, w którego skład wchodzi np. pomiar ciśnienia tętniczego, ale i badania neurologicznego. W przypadku podejrzenia, że przyczyną zawrotów głowy są BPPV - lekarz wykona tzw. manewr Dix-Hallpike’a. Jeśli będzie on dodatni, możliwe będzie wykonanie manewru repozycyjnego Epleya, co powinno usunąć dolegliwości.

W razie konieczności lekarz skieruje na odpowiednie badania specjalistyczne.

Optymalną sytuacją jest określenie schorzenia wywołującego zawroty głowy i leczenie go, jednak do czasu, gdy leczenie przyczynowe zacznie przynosić skutki, możliwe jest wprowadzenie leczenia objawowego. Stosuje się np. leki o działaniu ośrodkowym, takie jak neuroleptyki, leki przeciwhistaminowe, czy benzodiazepiny.

Bibliografia

  • Benign paroxysmal positional vertigo - UpToDate. (n.d.). Retrieved August 19, 2022, from https://www.uptodate.com/contents/benign-paroxysmal-positional-vertigo?search=bening paroxysmal vertigo&source=search_result&selectedTitle=1~150&usage_type=default&display_rank=1
  • Lubszczyk, M. (2018). Łagodne napadowe położeniowe zawroty głowy – niedoceniany problem pacjentów po 65 . roku życia Benign paroxysmal positional vertigo – underestimated problem of patients over 65 years of age. 307–312.
  • https://neurologia-praktyczna.pl/a1894/Rekomendacje-postepowania-w-zawrotach-glowy-w-praktyce-ambulatoryjnej
  • https://www.mp.pl/pacjent/objawy/152911,zawroty-glowy-i-zaburzenia-rownowagi
  • Wiącek, M., Sadza, I., & Bartosik-psujek, H. (2018). Diagnostyka zawrotów głowy w warunkach szpitalnego oddziału ratunkowego. Polski Przegląd Neurologiczny, 14(4), 209–221.
  • Prusiński, A. (2011). Klasyfikacja, obraz kliniczny i leczenie zawrotów głowy. Polski Przegląd Neurologiczny, 7(1), 11–19.
  • https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106005,choroba-menirea
  • https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.40.
Udostępnij:

Autor Magdalena Bernisz Zobacz profil
Studentka V roku kierunku lekarskiego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Do jej zainteresowań należą patomorfologia, toksykologia oraz choroby wewnętrzne - w szczególności gastroenterologia oraz hematologia. Interesuje się także dermatologią, zwłaszcza chłoniakami i innymi rozrostami nowotworowymi skóry. Prywatnie trenuje triathlon, a w wolnym czasie zajmuje się tworzeniem ilustracji oraz portretów cyfrowych.
Farmaceuta
Potrzebujesz darmowej porady? Zapytaj farmaceutę
Następna porada
Jod. Jakie są właściwości i zastosowanie jodu? Jak dawkować jod i uniknąć jego niedoboru? Sprawdź! Czytaj więcej