Grypa sezonowa jest chorobą zakaźną wywoływaną najczęściej przez wirusy grypy typu A i B. Najczęściej jest to choroba samoograniczająca się, ale niektóre grupy są szczególnie narażone na jej powikłania. Dotyczy to np. dzieci poniżej 5. roku życia, a w szczególności tych poniżej 2. roku życia. Co zrobić, gdy dziecko zachoruje na grypę? Jak ją leczyć u dzieci i niemowląt? Jakie są mozliwe powikłania po grypie u dzieci? Czy szczepionka na grypę może być stosowana u dzieci?
W zależności od wieku dziecka obraz kliniczny grypy może być różny. Młodsze dzieci nie mogą też wokalizować swoich objawów, co dodatkowo utrudnia rozpoznanie.
Klasyczne objawy grypy u dzieci to:
Najczęstszymi objawami u dzieci są gorączka, kaszel, nieżyt nosa, ból głowy i bóle mięśniowe. Dodatkowo, mogą pojawiać się także objawy z przewodu pokarmowego, takie jak:
Zapalenie ucha środkowego wikła nawet połowę przypadków grypy u dzieci. Objawy pojawiają się zwykle 3-4 dni po pierwszych symptomach grypy i mogą być następujące:
Zapalenie płuc będące powikłaniem grypy ma zwykle łagodny przebieg. Gorsze rokowanie mają pacjenci hospitalizowani, a także ci, u których zaistniała koinfekcja bakteryjna S. aureus lub S. pneumoniae.
Grypa może wywołać zaostrzenie już istniejących chorób układu oddechowego, takich jak astma.
Powikłania związane z układem nerwowym dotyczą około 8% dzieci chorujących na grypę:
Istnieją też rzadkie powikłania takie jak aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy zapalenie mózgu.
Zapalenie mięśnia sercowego czy zapalenie osierdzia w przebiegu grypy są u dzieci bardzo rzadkie.
Objawami alarmowymi u dziecka są:
Jeśli dziecko prezentuje takie objawy, powinna odbyć się pilna wizyta lekarska.
W przypadku wystąpienia objawów grypy także dzieci poniżej 12. miesiąca życia oraz mające chorobę przewlekłą układu oddechowego, taką jak astma, powinny poddać się badaniu lekarskiemu. Również osoby przyjmujące na stałe leczenie immunosupresyjne, np. glikokortykosteroidy, powinny zgłosić się do lekarza.
Terapia obejmuje leczenie objawowe oraz przyczynowe.
Objawy takie jak gorączka oraz bóle mięśniowe mogą zostać załagodzone za pomocą paracetamolu lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen. Nie powinno się stosować u dzieci kwasu acetylosalicylowego, ponieważ może wywołać groźne działanie niepożądane, jakim jest zespół Reye’a. Podając dziecku leki, należy pamiętać o dostosowaniu dawki do jego wieku i wagi.
Nieżyt nosa u dzieci można łagodzić stosując wodę morską lub roztwór 0,9% NaCl podawane w kroplach. Warto też zaopatrzyć się w przeznaczoną do tego użytku gruszkę służącą do udrażniania jamy nosowej. U młodszych dzieci nie zaleca się stosowania leków zawierających substancje antyhistaminowe czy α-mimetyki. α-mimetyki można zastosować u dzieci powyżej 12. roku życia. Należy pamiętać, że nie należy stosować tych substancji dłużej niż kilka dni.
Dostępne są preparaty zawierające substancje działające bezpośrednio przeciwwirusowo. Są to np. inhibitory neuraminidazy, takie jak oseltamiwir. Leczenie tym lekiem należy rozpoczynać jak najszybciej, optymalnie do 2 dni od początku objawów.
Zaleca się, by wszystkie dzieci w wieku od 6. miesiąca życia do 18. roku życia były szczepione na grypę. Szczepienie na grypę chroni przede wszystkim przed powikłaniami grypy. Dla dzieci dostępna jest wersja donosów szczepionki, podawana w formie aerozolu. Szczepienie przeciwko grypie dla dzieci jest bezbolesne, a pozwala uniknąć poważnych problemów zdrowotnych.
