Psychobiotyki to żywe drobnoustroje, które po spożyciu w odpowiednich ilościach mogą przynieść korzyści zdrowotne dla pacjentów, cierpiących z powodu problemów psychicznych. Stres, przemęczenie, problemy ze snem wpływają niekorzystnie na naszą odporność. Kiedy stosować psychobiotyki? Czy wszystkie probiotyki są psychobiotykami? Sprawdź jak wpłynąć na układ odpornościowy poprzez nasze jelita!
Mikrobiota jelitowa to całość “dobrych” drobnoustrojów zasiedlających nasz organizm. Składa się ona z bakterii, które zapewniają nam homeostazę, czyli równowagę wszelkich procesów zachodzących w naszym ciele. Bakterie należące do mikrobioty jelit:
Pod wpływem niektórych czynników takich jak choroba, nieprawidłowa dieta, przyjmowanie niektórych leków czy stres może dojść do rozregulowania struktury ilościowej jak i jakościowej naszej mikroflory jelitowej. Mówimy wówczas o dysbiozie.
Wiemy już, że mikrobiota jelit odgrywa rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego i odpornościowego. Okazuje się jednak, że to nie wszystko a nasze “dobre” bakterie wpływają także na nasz układ nerwowy.
Okazuje się, że dysbioza, czyli zachwianie równowagi mikrobioty jelitowej może mieć poważne konsekwencje nie tylko w zakresie spadku odporności czy też zaburzeń trawienia i wchłaniania substancji odżywczych, ale może też prowadzić do zaburzeń psychicznych. Jednak możemy zadać sobie pytanie, jak to możliwe, skoro droga między mózgiem, a jelitami wcale nie należy do najkrótszych.
Nasz układ pokarmowy i nerwowy połączone są ze sobą na osi jelito-mózg, która stanowi dwukierunkową komunikację między tymi układami. Wykazano, że eubioza, czyli właściwa struktura jakościowa i ilościowa naszej flory bakteryjnej wpływa na zmniejszenie stresu i rozwoju depresji. Co więcej, mózg również może wpływać na stan naszych jelit, a więc bodźce stresowe mogą prowadzić do zubożenia naszej mikrobioty jelitowej i dysbiozy. W ten sposób stres przyczynia się do rozwoju zespołu jelita nadwrażliwego (IBS). Jest to zatem błędne koło.
Psychobiotyki to żywe drobnoustroje, które wywołują korzyści zdrowotne u pacjentów chorujących na zaburzenia psychiczne i nie tylko. W odróżnieniu od probiotyków, psychobiotyki są zdolne także do produkcji neuroprzekaźników, które wpływają na oś jelito-mózg, zapobiegając zaburzeniom układu nerwowego. Okazuje się, że mogą one wykazywać działanie przeciwdepresyjne i przeciwlękowe.
Do najczęściej wymienianych psychobiotyków, które były wykorzystywane w badaniach należą:
Jednak najlepiej przebadane psychobiotyki to Lactobacillus helveticus Rosell-52 oraz Bifidobacterium longum Rosell-175.
Jak dotąd najczęściej stosowane leczenie depresji opiera się o leki należące do tak zwanych selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Naukowcy chcą jednak pójść o krok dalej i sprawdzić jakie alternatywne terapie można wprowadzić u tych pacjentów. Obiecujące wyniki przynoszą właśnie wspomniane psychobiotyki, ponieważ udowodniono, że pacjenci z depresją mają obniżone poziomy szczepów z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus.
W wielu badaniach potwierdzono korzystny wpływ psychobiotyków na zmniejszenie objawów depresyjnych już w 4. tygodniu od rozpoczęcia leczenia. Niektórzy pacjenci zgłaszali także poprawę jakości snu.
Nie znamy jeszcze dokładnych mechanizmów odpowiedzialnych za wpływ psychobiotyków na objawy depresji, a wyniki niektórych badań nie są spójne. Istnieje jednak bardzo duży potencjał w leczeniu depresji za pomocą psychobiotyków.
Choroba Alzheimera jest postępującą chorobą neurodegeneracyjną, która stanowi nawet 70% wszystkich przypadków demencji.
Naukowcy zaobserwowali, że u chorych występuje zmniejszona ilość i różnorodność bakterii zasiedlających jelita. Okazuje się, że psychobiotyki mogą być pomocne w zmniejszeniu objawów choroby Alzheimera, ponieważ mogą oddziaływać na ośrodkowy układ nerwowy poprzez oś mózgowo-jelitową, prowadząc do:
W badaniach udowodniono jednak korzyści u pacjentów z łagodną postacią choroby Alzheimera, nie poprawiając wyników u osób z ciężką i umiarkowaną postacią tego schorzenia.
Choroba Parkinsona jest zwyrodnieniową chorobą ośrodkowego układu nerwowego, która polega zazwyczaj na spowolnieniu ruchów, sztywności mięśniowej i drżeniu w spoczynku. Również w jej przypadku udowodniono zmiany w mikroflorze jelit polegające między innymi na zmniejszeniu ilości bakterii biorących udział w produkcji witaminy B1.
W jednym z badań podawano pacjentom psychobiotyk Lactobacillus plantarum przez okres 12 tygodni i zaobserwowano poprawę funkcji motorycznych. Co więcej, wykazano także łagodzenie objawów żołądkowo-jelitowych takich jak bóle brzucha, wzdęcia i zaparcia, które często towarzyszą pacjentom ze stwierdzoną chorobą Parkinsona.
Zasadna wydaje się zatem suplementacja psychobiotykami u tych pacjentów, aby zmniejszyć progresję choroby oraz dokuczliwe objawy ze strony przewodu pokarmowego.
Ciekawostka:
Kobiety w ciąży słyszą czasami “nie denerwuj się, bo to nie służy ani Tobie ani dziecku”. O ile jesteśmy w stanie zrozumieć to, że stres może mieć wpływ na nasze zdrowie, w tym na jelita na drodze oś jelito-mózg, o tyle do niedawna nie wiedzieliśmy, czy stres może mieć wpływ na nienarodzone dziecko. Okazuje się, że tak.
Stres wpływa na zmniejszenie różnorodności mikrobioty jelit kobiety ciężarnej, co powoduje nieprawidłową kolonizację jelit dziecka zarówno podczas naturalnego porodu, kiedy to dziecko obdarzane jest przez matkę bakteriami z kanału rodnego jak i poprzez mleko matki, w którym powinny znajdować się “dobre” bakterie.
Oczywiście ciężko jest zapewnić sobie odpowiednią ilość psychobiotyków poprzez dietę. Z tego powodu na ratunek przychodzą nam odpowiednie suplementy diety, zawierające chociażby przebadane szczepy takie jak Lactobacillus helveticus Rosell-52 oraz Bifidobacterium longum Rosell-175.
Warto jednak włączać do swojej diety naturalne produkty zawierające psychobiotyki, aby zadbać o swój układ nerwowy i zadziałać profilaktycznie. Te produkty wpłyną również na nasz układ odpornościowy i uregulują pracę jelit. Należą do nich przede wszystkim:
Okazuje się zatem, że psychoprobiotyki mają udowodnione działanie w zmniejszaniu lęku, depresji, niepokoju, a także objawów żołądkowo-jelitowych. Jednak nie wszystkie badania potwierdziły spektakularne wyniki podczas terapii psychobiotykami, dlatego obecnie uznaje się je jedynie za uzupełnienie standardowej terapii lekami farmakologicznymi.
