Endometrioza to choroba, która polega na niekontrolowanym rozroście śluzówki poza jamą macicy. Jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób ginekologicznych i opisywana bywa jako choroba cywilizacyjna oraz z pogranicza autoimmunologii. Często zapadają na nią także pacjentki z chorobą Hashimoto.
Dieta w endometriozie powinna opierać się na zasadach racjonalnego żywienia, a więc być urozmaicona, optymalnie skomponowana pod względem makroskładników, o odpowiedniej kaloryczności, a także odpowiadać na potrzeby ewentualnych innych współistniejących chorób i dolegliwości pacjentki.
Istnieją jednak pewne składniki i produkty spożywcze, na które szczególnie warto zwrócić uwagę, ponieważ bardziej niż inne wspierają leczenie i lepsze samopoczucie chorujących na endometriozę kobiet. Odpowiednio skomponowana dieta może przyczynić się do złagodzenia objawów choroby!
Dieta w endometriozie powinna przede wszystkim łagodzić stany zapalne oraz nie powodować powstawania nowych. Ponieważ chorobę mogą warunkować zaburzenia związane z nadmiarem estrogenu, ważne też, by wspierała ograniczenie jego produkcji oraz usprawnienie wydalania jego nadmiaru. Dieta na endometriozę powinna też wzmacniać ogólną odporność organizmu.
Planując menu dla osoby chorującej na endometriozę, warto zwrócić uwagę na odpowiednią podaż:
Najważniejszą grupą produktów, w które powinien obfitować jadłospis pacjentek z endometriozą, są warzywa i owoce. Są one bogatym źródłem:
Chorując na endometriozę warto sięgać po warzywa i owoce codziennie - w ilości co najmniej 400 g. Najlepiej spożywać je w formie surowej, by ograniczyć utratę ich cennych składników na skutek obróbki termicznej. Warto też regularnie jadać kiszonki, które naturalnie wspierają mikroflorę jelitową.
Do najważniejszych substancji, wspomagających leczenie endometriozy i pochodzących z warzyw i owoców, należą:
Bardzo ważnym filarem diety w endometriozie są wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA), a wśród nich zwłaszcza kwasy tłuszczowe omega-3. Działają one przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie, a dodatkowo przyczyniają się do zwiększenia aktywności prostaglandyn o korzystnym działaniu przeciwzapalnym, łagodzącym ból i inne objawy choroby. Ważna jest też odpowiednia proporcja kwasów omega-6 i omega-3 - w przypadku endometriozy powinna ona wynosić 2:1.
Najlepszymi źródłami kwasów omega-3 są:
Kwasy omega-6 zawierają między innymi:
Dieta pacjentek z endometriozą powinna być odpowiednio zbilansowana, dlatego nie może w niej zabraknąć białka dobrej jakości. Szczególnie ważne są dwa budujące białko aminokwasy:
cysteina,
glutation.
Przy ich udziale powstaje ważny antyoksydacyjny enzym - peroksydaza glutationowa. Aminokwasy te znaleźć można w:
Jednym z czynników endometriozy jest zaburzona apoptoza, czyli zaprogramowana śmierć komórki. Negatywny wpływ na nią ma m.in. nieoptymalne wydzielanie insuliny, dlatego szczególną uwagę poświęcić warto w codziennym menu węglowodanom. Spożywać należy węglowodany złożone, a unikać cukrów prostych, dbać o niski indeks glikemiczny posiłków, pamiętać o odpowiednim spożyciu obniżającego stężenie glukozy we krwi błonnika oraz wspierać optymalną gospodarkę glikemiczną regularną aktywnością fizyczną.
Warto w tym miejscu wspomnieć o glutenie. Endometrioza nie jest wskazaniem do diety bezglutenowej. Ponieważ jednak u kobiet chorujących na endometriozę dość często pojawiają się zaburzenia w pracy układu pokarmowego. Część dietetyków i lekarzy zaleca stosowanie w trakcie leczenia endometriozy diety bezglutenowej i obserwację, czy nastąpiło wyciszenie objawów ze strony jelit - zdarza się, że gluten aktywuje stan zapalny ich błony śluzowej. Dieta bezglutenowa powinna być stosowana przez określony czas, ustalony z lekarzem i dietetykiem.
Przy endometriozie należy unikać wszystkich produktów, które mogą nasilać stany zapalne w organizmie. Dlatego z diety na endometriozę należy wykluczyć produkty zawierające tłuszcze trans, a ograniczyć do minimum spożycie kwasów tłuszczowych nasyconych - obie te grupy nasilają objawy kliniczne. Co więcej, dieta obfitująca w tłuszcz może powodować wzrost produkcji estrogenów!
Przy endometriozie zaleca się zatem zmniejszenie spożycia czerwonego mięsa, wędlin, oleju kokosowego, tłustego nabiału oraz słodyczy pochodzenia przemysłowego. Fast-foody, żywność przetworzoną, dania smażone w głębokim tłuszczu i produkty zawierające olej palmowy należy wykluczyć z menu całkowicie. Lepiej też nie sięgać po napoje z dużą ilością cukrów, czyli gazowane, ale też soki i wody smakowe. Oczywiście, zaleca się też unikanie alkoholu.
Na koniec warto dodać, że w endometriozie przydatne mogą też być zioła. Dolegliwości bólowe zmniejsza na przykład kalina koralowa - ma ona działanie przeciwskurczowe i uśmierzające ból. Ostropest plamisty z kolei może wspomóc wątrobę w usuwaniu z organizmu nadmiaru estrogenów. Niektóre zioła działają też przeciwzapalnie. Pamiętajmy jednak, żeby przed rozpoczęciem każdej kuracji ziołowej skonsultować się z lekarzem lub fitoterapeutą.
