Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne zaostrzyło w tym roku ustalone przed laty normy ciśnienia tętniczego krwi. Istotną zmianą jest również dodanie nowej kategorii opisu ciśnienia. Co dokładnie uległo zmianie? Jakie są aktualne normy ciśnienia krwi? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Wprowadzone w 2018 r. normy ciśnienia krwi były mniej restrykcyjne niż te obowiązujące obecnie. Dotychczas za optymalne wartości ciśnienia u osób dorosłych przyjmowało się 120/80 mmHg, a wyniki 120-139/80-89 mmHg nadal były uważane za prawidłowe (określano je mianem ciśnienia prawidłowego wysokiego).
Zgodnie z najnowszymi wytycznymi podanymi przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (European Society of Cardiology – ESC) w sierpniu 2024 r. o niepodwyższonym ciśnieniu krwi mówimy, gdy jest ono niższe niż 120/70 mmHg.
Ciśnienie wynoszące 120-139/70-89 mmHg określa się mianem ciśnienia podwyższonego, wprowadzając tym samym nową kategorię w normach ciśnienia. Wartości ciśnienia od 140/90 mmHg wzwyż oznaczają, że pacjent może cierpieć na nadciśnienie.
Co było przyczyną wprowadzenia powyższych zmian? Rosnąca z roku na rok liczba osób chorujących na nadciśnienie. Według szacunków nawet 1 na 3 osoby dorosłe na świecie boryka się z nadciśnieniem tętniczym. Ta z pozoru niewinna choroba może prowadzić do udaru mózgu czy zawału serca. Dlatego tak ważną rolę odgrywa profilaktyka i regularne pomiary ciśnienia. Warto wiedzieć, że ciśnienie krwi nie zmienia się z dnia na dzień. Rośnie ono stopniowo, a więc codzienne pomiary i wdrożenie działań profilaktycznych nawet przy niskich wartościach ciśnienia mogą zapobiec rozwojowi chorób sercowo-naczyniowych w przyszłości.
Kolejną ważną zmianą jest dążenie u osób przyjmujących leki obniżające ciśnienie krwi do docelowego ciśnienia skurczowego o wartościach 120-129 mmHG. Warunkiem jest jednak to, by pacjent dobrze tolerował leczenie. U pacjentów od 85 roku życia, z ograniczoną długością życia oraz z objawowym niedociśnieniem ortostatycznym można wziąć pod uwagę łagodniejsze podejście do obniżenia ciśnienia. Wcześniejsze wytyczne zakładały dwuetapowe obniżanie ciśnienia krwi do prawidłowych wartości (najpierw do 140/90 mmHg, a potem poniżej 130/80 mmHg).
Wytyczne kładą również nacisk na regularne pomiary ciśnienia poza gabinetem lekarskim. Wizyta u lekarza może wiązać się ze stresem, co skutkuje u niektórych pacjentów syndromem białego fartucha. Oznacza to, że osoby, które podczas pomiarów domowych mają prawidłowe ciśnienie, podczas pomiaru u lekarza mogą osiągać wysokie wartości ciśnienia tętniczego. Codzienne pomiary ciśnienia w domowym zaciszu mogą rozwiać wątpliwości co do potencjalnych nieprawidłowości.
Podwyższone ciśnienie krwi (120-139/70-89 mmHG) wymaga podjęcia działań profilaktycznych, które mogą uchronić pacjentów przed rozwinięciem się nadciśnienia tętniczego.
W przypadku osób, u których nie występuje wyższe ryzyko chorób układu krążenia, początkowo zaleca się zmianę trybu życia. Jeżeli nie przyniesie ona oczekiwanych rezultatów w okresie od pół roku do roku, lekarz może wprowadzić farmakologię u osób z ciśnieniem 130-139/80-89 mmHg. Pacjenci, u których podczas pomiaru w gabinecie pojawia się podwyższone ciśnienie (120-139/70-89 mmHg) i występuje wysokie ryzyko rozwoju chorób układu krążenia, powinni przez 3 miesiące przyjmować preparaty obniżające ciśnienie krwi. Oprócz tego konieczna jest radykalna i stała zmiana stylu życia (w tym diety i aktywności fizycznej).
Aby uniknąć nadciśnienia tętniczego należy wprowadzić działa profilaktyczne u osób z podwyższonym ciśnieniem krwi (120-139/70-89 mmHG)!
Jednym z czynników zwiększających ryzyko wystąpienia nadciśnienia jest siedzący tryb życia. W związku z tym eksperci zalecają regularną aktywność fizyczną. Kluczem do prawidłowego ciśnienia są ćwiczenia aerobowe. Według wcześniejszych zaleceń powinno się wykonywać je przynajmniej 150 minut tygodniowo, zachowując umiarkowaną intensywność. Obecnie alternatywą są ćwiczenia o dużej intensywności wykonywane przez 75 minut w tygodniu. Dodatkiem do ćwiczeń jest izometryczny lub dynamiczny trening oporowy o niskiej lub umiarkowanej intensywności. Należy go wykonywać 2-3 razy tygodniowo.
Wciąż podkreśla się ogromną rolę diety bogatej w warzywa i owoce, które są źródłem potasu. Potas obniża ciśnienie krwi, ograniczając tym samym ryzyko pojawienia się chorób serca i naczyń. Zgodnie z wytycznymi pacjenci z nadciśnieniem (niechorujący na umiarkowaną ani zaawansowaną chorobę nerek) powinni zwiększyć spożycie potasu.
Zalewająca nas fala przetworzonej żywności wiąże się z wyższym udziałem sodu w naszej diecie. Niestety nie jest on korzystny dla zdrowia, dlatego powinniśmy go ograniczyć. Mniej soli dodawanej przez nas do potraw oraz zwracanie większej uwagi na skład wybieranych produktów pozwolą zmniejszyć ryzyko wystąpienia nadciśnienia.
Warto wiedzieć, że utrata zbędnych kilogramów zmniejsza ryzyko wystąpienia nadciśnienia. Wśród diet sugerowanych osobom chorującym na nadciśnienie wymienia się dietę śródziemnomorską oraz dietę DASH. Można je stosować również profilaktycznie, aby obniżyć ryzyko chorób serca i naczyń.
Rzucenie palenia to najskuteczniejszy sposób na zmniejszenie ryzyka chorób serca i naczyń. Oczywiście przynosi ono również inne korzyści zdrowotne, np. ograniczenie zachorowania na nowotwory. Według przeprowadzonych badań nie można jeszcze jednoznacznie wskazać, że papierosy elektroniczne podwyższają ciśnienie krwi. Istnieje jednak coraz więcej dowodów potwierdzających tę hipotezę. W celu prewencji nadciśnienia zaleca się również unikanie alkoholu oraz słodzonych napojów.
Mówi się, że kawa podwyższa ciśnienie. Badania sugerują jednak, że jest zupełnie na odwrót, a większe spożycie kawy może wręcz obniżyć ryzyko nadciśnienia. Podobnie może być z herbatą – tutaj wyniki nie są jednoznaczne. Jednak nie wszystko, co zawiera kofeinę, jest korzystne dla naszego ciśnienia. Napoje energetyczne z kofeiną i tauryną to wrogowie prawidłowego ciśnienia, a ich spożywanie może prowadzić nawet u młodych osób do chorób serca i naczyń.
Nowe normy ciśnienia krwi to odpowiedź na rosnącą liczbę chorób układu sercowo-naczyniowego. Ponieważ zapada na nie coraz więcej osób w różnym wieku, konieczne jest wprowadzenie bardziej restrykcyjnych zaleceń pomiarowych. Ma to na celu szybszą możliwość wdrożenia profilaktyki lub podjęcia leczenia.
● McEvoy J.W., McCarthy C.P., Bruno R.M. i in., 2024 ESC Guidelines for the management of elevated blood pressure and hypertension: Developed by the task force on the management of elevated blood pressure and hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and endorsed by the European Society of Endocrinology (ESE) and the European Stroke Organisation (ESO), European Heart Journal, t. 45, nr 38, 2024, s. 3912–4018, DOI: https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehae178,
● https://www.termedia.pl/poz/Nowe-wytyczne-ESC-dotyczace-cisnienia-krwi,57916.html,
