Ciąża i poród niosą za sobą ogromne zmiany dla organizmu świeżo upieczonej mamy. Te związane z gospodarką hormonalną i układem odpornościowym mogą negatywnie wpłynąć na działanie tarczycy. Jakie są objawy poporodowego zapalenia tarczycy? Kto jest najbardziej narażony na zachorowanie? Wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu.
Poporodowe zapalenie tarczycy jest chorobą autoimmunologiczną, która pojawia się w ciągu 1 roku od porodu lub poronienia, zazwyczaj między 1. a 3. miesiącem. Choroba dotyka ok. 10% pacjentek i w większości przypadków ustępuje w ciągu roku. U niektórych kobiet objawy mogą się jednak utrzymywać i prowadzić do trwałej niedoczynności tarczycy, co często skutkuje koniecznością leczenia przez całe życie.
Większe ryzyko rozwoju poporodowego zapalenia tarczycy występuje u pacjentek:
● ze zwiększonym poziomem przeciwciał anty-TPO,
● chorujących na cukrzycę typu 1,
● po epizodzie poporodowych zaburzeń czynności tarczycy,
● po przebytym poronieniu,
● chorujących na depresję poporodową,
● chorujących na inne choroby autoimmunologiczne,
● z autoimmunologicznymi chorobami tarczycy w rodzinie.
Kobiety, które są szczególnie narażone na pojawienie się poporodowego zapalenia tarczycy,
powinny oznaczyć stężenie przeciwciał anty-TPO w I trymestrze ciąży, a także stężenie TSH po 6 tygodniach, 3, 6 miesiącach i roku od porodu lub poronienia.
Symptomy choroby zależą od jej przebiegu. Poporodowe zapalenie tarczycy może przyjąć różne formy, związane z nadczynnością lub niedoczynnością tarczycy.
Nadczynność tarczycy objawia się:
● utratą masy ciała,
● kołataniem serca,
● nerwowością,
● zmęczeniem,
● drżeniem mięśniowym,
● zaburzeniami snu,
● wzmożoną potliwością,
● spadkiem tolerancji na wysokie temperatury.
W przypadku niedoczynności tarczycy pacjentka może borykać się z:
● zaparciami
● wzrostem masy ciała,
● obrzękami,
● nietolerancją zimna,
● zaburzeniami koncentracji i pogorszeniem pamięci,
● łamliwością i wypadaniem włosów,
● bladą, suchą skórą.
Poporodowe zapalenie tarczycy rozpoznaje się na podstawie badania TSH. Jego niskie stężenie może świadczyć o nadczynności tarczycy, a wysokie – o niedoczynności. Dodatkowo w badaniu oznacza się stężenie hormonów tarczycy fT3 i fT4.
Lekarz może zalecić również zbadanie stężenia przeciwciał tarczycowych – anty-TPO i anty-TG.
Wdrożenie odpowiedniego leczenia zależy od przebiegu choroby i nasilenia objawów. Nadczynność tarczycy zwykle nie wymaga leczenia ze względu na niewielkie symptomy choroby. W niektórych przypadkach wprowadza się jednak objawowe leczenie farmakologiczne za pomocą beta-blokerów (np. propranololu).
Niedoczynność tarczycy leczy się natomiast syntetycznymi hormonami tarczycy (np. lewotyroksyną). Rutynowo redukuje się dawkę po roku od rozpoczęcia terapii i co 6-8 tygodni kontroluje się poziom TSH. Jeśli wyniki wróciły do normy, stężenie hormonu tarczycy wystarczy kontrolować raz do roku.
Poporodowe zapalenie tarczycy to rzadka choroba występująca u kobiet, które niedawno urodziły. Jej objawy często się lekceważy i przypisuje zmęczeniu związanemu z macierzyństwem. Tymczasem mogą one świadczyć o nieprawidłowym działaniu tarczycy. Wykryte zbyt późno mogą skutkować wystąpieniem trwałej niedoczynności tarczycy.
● Hubalewska-Dydejczyk A., Lewiński A., Milewicz A. i in., Postępowanie w chorobach tarczycy u kobiet w ciąży, Endokrynologia Polska 2011; 62 (4): 362–381,
● Gietka-Czernel M., Ginekologia po Dyplomie 2013;15 (2): 46-58,
● Skweres T., Sworczak K., Preis K. i in., Poporodowe zapalenie tarczycy, Ginekologia Praktyczna 2005, 1; 7: 15-19,
