Owoce i warzywa, zwłaszcza w wysokich temperaturach, psują się bardzo szybko. Kupione poprzedniego dnia truskawki czernieją, na kapuście i ziemniakach pojawiają się brunatne plamy, a na malinach - biały nalot. Wystarczy wyrzucić lub odkroić zepsutą część? Absolutnie nie! To znak, że popsuty jest cały owoc lub warzywo! Może on być źródłem bardzo niebezpiecznych substancji. Nadaje się tylko do kosza! Dlaczego?
Oznaki zepsucia na warzywach i owocach, takie jak plamy i skazy, ciemny lub biały, mechaty nalot, brunatne wykwity lub rdzawe linie, powinny być dla nas wyraźnym sygnałem, że cały produkt nie nadaje się już do spożycia. Zaczął pleśnieć i choć na jego skórce lub powierzchni widoczna jest tylko zewnętrzna część grzybni, jej zarodniki są już obecne w całym owocu lub warzywie - nawet jeśli nie dały jeszcze żadnych wizualnych oznak zakażenia. I szkodzą zdrowiu!
Grzyby pleśniowe, które obecne są w gnijących lub pleśniejących warzywach i owocach, produkują mykotoksyny. To substancje, które mogą powodować nie tylko ostre zatrucia, ale także poważne negatywne konsekwencje długofalowe - wykazują działanie mutagenne, powodując mutacje genetyczne, teratogenne, przyczyniając się do powstawania wad płodu, a nawet rakotwórcze.
Wśród mykotoksyn znanych jest ponad 400 substancji i nie wszystkie są równie niebezpieczne. Jedną z najbardziej groźnych jest patulina, najczęściej występująca w obitych owocach, np. w gruszkach, jabłkach, morelach, brzoskwiniach, winogronach, ale także w pomidorach. Choć zjedzenie nadpsutego owocu nie powoduje najczęściej natychmiastowych objawów, może być bardzo niebezpieczne. Działanie obecnych w nich pleśni kumuluje się w czasie i powodować może bardzo poważne schorzenia, jak np. uszkodzenia wątroby, jelit, nerek lub układu nerwowego albo oddechowego. Objawami mykotoksynozy, spowodowanej ich działaniem, mogą być przewlekłe bóle brzucha, mniejsza odporność na infekcje, zaburzenia krzepnięcia krwi czy przewlekłe uczucie zmęczenia albo pojawianie się chorób autoimmunologicznych.
Co więcej, mykotoksyny mogą być też przyczyną alergii oraz długotrwałych, wyczerpujących organizm stanów zapalnych. Duża część populacji nie wytwarza przeciwciał do obrony przed pleśniami i grozi jej zespół przewlekłej reakcji zapalnej CIRS (z ang. chronic inflammatory response system), która poważnie zagraża funkcjonowaniu wszystkich układów organizmu.
Warto też przypomnieć, że warzywa i owoce należy koniecznie dokładnie umyć przed spożyciem - także te, które były już myte przez producenta. Ostrożność nie zaszkodzi, ponieważ na ich powierzchni może znajdować się bakteria E. coli. Choć naturalnie bytuje ona także w ludzkim organizmie w jelicie grubym, gdzie wspiera trawienie i syntezę witamin B i K, jej pojawienie się w innym miejscu ustroju może być bardzo niebezpieczne.
Pałeczka okrężnicy E. coli powoduje poważne zatrucia. Zwykle są to ostre, a nawet krwawe biegunki, bóle brzucha, mocne wymioty i gorączka, które jednak w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do odwodnienia, a nawet do śmierci. Ponieważ E. coli jest bardzo odporna i potrafi przerwać fermentację, suszenie, a nawet mrożenie produktu, podobnie jak działanie kwasu żołądkowego, jej uaktywnienie się może być odłożone w czasie, a pierwsze objawy mogą pojawić się kilka dni po zjedzeniu zanieczyszczonego nią produktu. Z tego powodu niebezpieczeństwo zatrucia nią jest trudne do natychmiastowego oszacowania.
Choć E.coli najbardziej zagraża nam w produktach zwierzęcych, takich jak mięso czy niepasteryzowane mleko, skażone nią mogą być produkty roślinne, rosnące w glebie zanieczyszczonej odchodami zwierząt - zagrożone nią są zwłaszcza sałaty i kiełki. Najlepiej wyrobić sobie nawyk obowiązkowego dokładnego mycia warzyw i owoców przed spożyciem.
Owoce i warzywa to samo zdrowie. Pamiętajmy jednak, by zwłaszcza latem, przed jedzeniem odpowiednio je przygotować - starannie umyć, a przede wszystkim dokładnie obejrzeć i wyrzucić te, które budzą w nas jakiekolwiek wątpliwości. Zdrowie jest warte o wiele więcej niż kilkanaście “zmarnowanych” truskawek!
Owoce i warzywa to samo zdrowie. Pamiętajmy jednak, by zwłaszcza latem, przed jedzeniem odpowiednio je przygotować - starannie umyć, a przede wszystkim dokładnie obejrzeć i wyrzucić te, które budzą w nas jakiekolwiek wątpliwości. Zdrowie jest warte o wiele więcej niż kilkanaście “zmarnowanych” truskawek!
