PIMS - zespół pocovidowy u dzieci. Czym się objawia i jak go leczyć?

Pandemia Covid-19 (ang. coronavirus disease 2019) w krótkim czasie opanowała prawie cały świat i sparaliżowała na wiele miesięcy normalne życie milionów ludzi. Początkowo uważano, że dzieci tylko przenoszą koronawirusa, a chorują jedynie dorośli. Rzeczywistość okazała się nieco inna. U części dzieci po przechorowaniu koronawirusa występuje PIMS - wieloukładowy zespół zapalny, mogący stanowić realne zagrożenie życia. Co warto o nim wiedzieć i na co zwracać szczególną uwagę?

Wieloukładowy zespół zapalny u dzieci, związany z przebyciem Covid-19, określany jako PIMS (paediatric inflammatory multisystem syndrome associated with COVID-19) lub MIS-C (ang. multisystem inflammatory syndrome in children) to całkiem nowa jednostka chorobowa, dotykająca głównie dzieci i osoby młode. PIMS u dzieci ma ścisły związek z przebyciem zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Pierwszy przypadek opisany na terenie Polski miał miejsce w 2020 roku. Do czerwca 2021 zdiagnozowano w Polsce aż 444 przypadki PIMS u dzieci (dane według dobrowolnego rejestru MOIS-CoR i zgodnie ze spełnieniem kryteriów zakażenia obowiązujących w Polsce).

Uważa się, że powodem wystąpienia wieloukładowego zespołu zapalnego jest rozregulowanie systemu odpornościowego organizmu, co następuje w okresie od 2 do 4 (lub 6) tygodni od zakażenia koronawirusem, które w większości przypadków miało bezobjawowy przebieg. PIMS niesie ze sobą szereg powikłań, a w przypadku 1,5-2% dzieci i młodych osób zgon. Posiłkując się badaniami amerykańskimi, lekarze wnioskują, że u 1/1000 dzieci po zakażeniu SARS-CoV-2 rozwinie się wieloukładowy zespół zapalny. Wysokie zagrożenie spowodowane PIMS wynika z szybkiego rozwoju powikłań kardiologicznych (ostre zapalenie mięśnia sercowego, obniżenie frakcji wyrzutowej lewej komory), a także możliwości wystąpienia wstrząsu. Według aktualnych danych z rejestru, w Polsce najczęściej chorują dzieci w wieku 5-12 lat (mediana wieku to 8,6), z czego 63% pacjentów stanowią chłopcy. Aż 7,7% chorych dzieci wymagało leczenia na oddziałach intensywnej opieki medycznej (OIOM).

Do głównych objawów, oprócz wystąpienia wysokiej gorączki, mogących wskazywać na wieloukładowy zespół zapalny PIMS, zalicza się:

• bóle brzucha,
• wymioty,
• biegunkę,
• obrzęki dłoni i stóp,
• wysypkę,
• bóle głowy i karku,
• bóle gardła,
• mocno zaczerwienione usta,
• zapalenie spojówek.

Wymienione wyżej objawy mogą towarzyszyć zawsze występującej gorączce. Dlatego też warto mieć na uwadze, że nie wszystkie objawy muszą wystąpić. Należy jednak pamiętać, że wysoka gorączka stanowi objaw obowiązkowy w diagnostyce. Objawy PIMS pojawiają się stopniowo. Jako pierwsze obecne są objawy ze strony układu pokarmowego (biegunka, wymioty, bóle brzucha), dlatego też nierzadko lekarze początkowo swoją diagnozę kierują w stronę zapalenia wyrostka robaczkowego. Po kilku dniach wysokiej gorączki często następuje nagłe pogorszenia stanu zdrowia dziecka.

• M.Okarska-Napierała, K.Ludwikowska, J.Książyk, E.Kuchar, A.Mazur, L.Szenborn, B.Werner, J. Wysocki, T.Jackowska, Postępowanie z dzieckiem z wieloukładowym zespołem zapalnym powiązanym z COVID-19. Wytyczne grupy eksperckiej przy Polskim Towarzystwie Pediatrycznym i konsultancie krajowym w dziedzinie Pediatrii, [w:] Przegląd pediatryczny 2020/Vol. 49/No. 4/1-9
• 12 Konferencja Zdrowie, kości i stawy, prowadzący: Z.Żuber, 3-6.03.2021
• K.Zeman, PIMS to jednostka chorobowa, której musimy się nauczyć, źródło: Puls Medycyny
• strona: www.pimsudzieci.pl