Łuszczyca jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym (co warto podkreślić - niezakaźną), dającą dotkliwe objawy skórne, które utrudniają chorym codzienne funkcjonowanie. Dieta w łuszczycy stanowi ważne wsparcie leczenia. Co jeść, by złagodzić przebieg choroby i wydłużyć okresy remisji? Których pokarmów unikać chorując na łuszczycę?
Geneza łuszczycy, choroby o podłożu autoimmunologicznym, może być różna. Na jej wystąpienie mają wpływ głównie czynniki genetyczne, ale też:
Ryzyko wystąpienia łuszczycy jest większe także u osób cierpiących na otyłość, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe czy inne choroby autoimmunologiczne. Zwłaszcza otyłość jest niebezpieczna - nadmiar tkanki tłuszczowej powoduje wydzielanie prozapalnych cytokin, które zwiększają ryzyko pojawienia się łuszczycy (w przypadku osób o BMI powyżej 29 - dwukrotnie!) i zaostrzają jej stan. Nadmierna masa ciała może też osłabiać działanie leków przeciwłuszczycowych, więc chorym z nadwagą i otyłością zaleca się normalizację masy ciała, co korzystnie wpływa na przebieg choroby.
Nie ma jednoznacznych zaleceń dotyczących diety przy łuszczycy. Powinna być ona zrównoważona, urozmaicona, zawierać wszystkie składniki odżywcze, witaminy i minerały, a także odpowiadać indywidualnym zapotrzebowaniem każdego pacjenta. Przede wszystkim powinna jednak działać przeciwzapalnie oraz antyoksydacyjnie. Jest też kilka zasad, dotyczących eliminacji niektórych produktów z menu, a włączenia do niego innych, które mogą być przy łuszczycy szczególnie korzystne. Na co zwrócić uwagę?
Najważniejszą grupą produktów, którą należy uwzględnić, komponując dietę przy łuszczycy, są źródła nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega, zwłaszcza kwasów omega-3. Kwasy omega-3, zwłaszcza EPA i DHA, wykazują korzystne działanie przeciwzapalne i immunomodulujące i wyraźnie łagodzą przebieg choroby oraz są ważnym czynnikiem wspierającym farmakoterapię. Ich doskonałym źródłem są tłuste ryby morskie, a także, w razie niemożliwości jadania ich dwa-trzy razy w tygodniu, olej rybi, czyli tran. Dużo kwasów omega-3 zawierają też niektóre oleje roślinne, np. lniany, rzepakowy i kukurydziany, a także orzechy włoskie i nasiona dyni.
W diecie chorego na łuszczycę nie powinno też zabraknąć antyoksydantów, neutralizujących wolne rodniki, których dużo wydziela się w stanach zapalnych. Dlatego należy zwrócić uwagę, by na talerzu często gościły zielone, czerwone i fioletowe owoce i warzywa, m. in. winogrona, czarne porzeczki, jagody, maliny, żurawina, szpinak, marchewka, natka pietruszki itd. W zasadzie niemal wszystkie warzywa i owoce, z małymi wyjątkami, o których poniżej, będą dla chorego korzystne - zawarte w nich beta-karoten, flawonoidy i witamina C działają nie tylko antyoksydacyjnie, ale i przeciwzapalnie. Warzywa i owoce najlepiej spożywać jak najczęściej surowe, ponieważ wtedy zachowują pełnię swoich właściwości. Warto też przyprawiać je kurkumą, silnym antyoksydantem.
Po warzywa w dużej obfitości należy też sięgać ze względu na błonnik, który nie tylko reguluje metabolizm, ale i wspiera mikroflorę jelitową. Doskonałym źródłem błonnika są też zbożowe produkty pełnoziarniste, które dodatkowo zapewnią choremu podaż minerałów i witaminy B3, znanej z tego, że poprawia ukrwienie skóry, a więc przyczynia się do poprawy jej stanu.
Pacjenci z łuszczycą powinni też zadbać o podaż szczególnie ważnych dla nich substancji - przyjmować je w formie naturalnej lub suplementów.
Witamina D
Chorzy na łuszczycę powinni suplementować witaminę D. Jej suplementacja jest zresztą wskazana dla całej populacji Polski od września do kwietnia. Pacjenci z łuszczycą szczególnie jej potrzebują, ponieważ witamina D wspomaga regenerację skóry i pozytywnie wpływa na zmiany łuszczycowe. Dawkę powinien ustalić lekarz.
Cynk przyspiesza gojenie ran. Znajdziemy go w mięsie, np. indyka, jajkach, dyni i żółtych serach.
Selen działa antyzapalnie. Znajduje się w ziarnach zbóż, wątróbce i drobiu, skorupiakach i rybach morskich, czosnku, orzechach, nasionach słonecznika, kakao czy kaszy gryczanej.
Witaminy z grupy B, zwłaszcza kwas foliowy, wpływa na wzrost i rozwój komórek, a zatem także regenerację skóry. Bogactwo kwasu foliowego znajdziemy m. in. w natce pietruszki, burakach, brokułach, szparagach, kalafiorze, rzepie czy kapuście, a także awokado, borówkach czy mango.
Chorujący na łuszczycę powinni unikać przede wszystkim produktów zaostrzających stan zapalny w organizmie. Należą do nich:
Wielu pacjentom chorującym na łuszczycę nie służą także:
Zaleca się zwrócić też uwagę na następujące grupy produktów, których spożycie w warto ograniczyć:
Przy łuszczycy szczególnie ważna jest odpowiednia podaż wody. Odwodniona skóra w łuszczycy staje się mniej elastyczna, a objawy choroby - bardziej dotkliwe. Dobrym źródłem wody, oprócz mineralnej lub tej z kranu, będą:
Zielona herbata jest szczególnie polecana jako źródło silnych antyoksydantów, walczących z wolnymi rodnikami.
Unikać za to należy alkoholu, nadmiaru kofeiny i - to dotyczy niektórych pacjentów, warto obserwować reakcje organizmu - napojów mlecznych. Ci, którzy źle reagują na zwykłe napoje mleczne, mogą wypróbować ich wersję, pozbawioną laktozy.
Na zakończenie warto zauważyć, że choć nie ma jednej diety wskazanej przy łuszczycy, a układając ją, koniecznie należy brać pod uwagę choroby towarzyszące i ogólny stan pacjenta, zalecenia dla chorych najpełniej wypełnia model diety śródziemnomorskiej. Obfituje ona w antyoksydanty, witaminy, minerały i błonnik, a także zapewnia dostatek zbawiennych dla chorych na łuszczycę kwasów omega-3 z ryb i orzechów. Jest też smaczna i urozmaicona, więc utrzymanie jej nie stanowi większego problemu.
