*Produkty na liście rezerwacji leków na receptę:
Przejdź do rezerwacji
Insulina w penie

Lek na cukrzycę a odchudzanie. Czy lek na cukrzycę odchudza? Jakie są skutki stosowania leku na cukrzycę u osób zdrowych?

W ostatnim czasie leki na cukrzycę typu 2 zyskały popularność jako środki odchudzające. Substancją czynną jest semaglutyd, który zmniejsza uczucie głodu i wpływa korzystnie na stężenie glukozy w surowicy. Czy przyjmowanie takiego leku u osób zdrowych jest bezpieczne? Czy każdy może kupić preparat z semaglutydem? Jakie są działania niepożądane? Dlaczego stosowanie leku na cukrzycę na odchudzanie nie jest dobrym pomysłem? Sprawdź w poniższym artykule!

Nadwaga i otyłość a leki na cukrzycę

Nadwaga i otyłość stanowią czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia cukrzycy, nowotworów, nadciśnienia oraz chorób układu sercowo-naczyniowego. Zachowanie prawidłowej masy ciała jest więc dobrym sposobem na utrzymanie zdrowia oraz stanowi czynnik prewencyjny licznych chorób cywilizacyjnych.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO, ang. World Health Organization) od wielu lat bije na alarm, że w skali globalnej zbyt wysoka masa ciała obserwowana jest nawet u ponad 2 miliardów osób. Stało się to podstawą do tworzenia licznych kampanii społecznych zachęcających do zwiększenia aktywności fizycznej, ograniczania stosowania produktów bogatych w cukier oraz zrezygnowania ze spożywania pokarmów wysoko przetworzonych.

Zwykle w utrzymaniu prawidłowej wagi kluczowy jest aktywny styl życia, dobrze zbilansowana dieta oraz odpowiednia ilość snu, jednak ogólnoświatowy trend i presja społeczna promująca szczupłą sylwetkę, spowodowały poszukiwanie alternatywnych sposobów redukcji masy ciała. Regularnie w mediach promowane są coraz to nowsze diety, których stosowanie ma być szybką drogą do uzyskania wymarzonej sylwetki.

W ostatnim czasie odkryto, że utrata wagi towarzyszy pacjentom ze zdiagnozowaną cukrzycą typu 2, którzy stosują określoną grupę leków jakimi są analogi glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1).

Spowodowało to masowe stosowanie leków na cukrzycę, nawet u osób, które nie mają problemów z nieprawidłową glikemią, a chcą jedynie szybko i łatwo osiągnąć efekt utraty wagi. Zjawisko to stało się tak popularne i nasilone, że w niektórych aptekach zaczęło brakować leków przeciwcukrzycowych.

Analogi GLP-1 - leki przeciwcukrzycowe czy cudowne środki na odchudzanie?

Przykładem leku stosowanego w cukrzycy, a jednocześnie wykorzystywanym w redukcji wagi jest semaglutyd, który jest analogiem glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1).

W naszym kraju semaglutyd jest zarejestrowany jako lek dla dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2.

Może być on stosowany samodzielnie (np. jeśli istnieją przeciwwskazania stosowania metforminy) lub w terapiach skojarzonych z innymi lekami przeciwcukrzycowymi.

Zasada działania semaglutydu polega na jego łączeniu się z receptorami GLP-1, czego efektem jest między innymi:

  • korzystny wpływ na stężenie glukozy i lipidów w organizmie,
  • efekt inkretynowy i nasilenie sekrecji insuliny,
  • zmniejszenie sekrecji glukagonu,
  • zwiększenie uczucia sytości, zmniejszenie łaknienia oraz ograniczenie spożywanie pokarmów,
  • opóźnienie opróżniania żołądka,
  • modulowanie czynności układu sercowo-naczyniowego,
  • dodatkowo semaglutyd wykazuje działanie prewencyjne odnośnie nadciśnienia tętniczego, zawału serca oraz udaru mózgu, co dało nadzieję nie tylko na utratę wagi, ale też poprawę stanu zdrowia u osób otyłych, którzy nie mogą osiągnąć zadowalającego efektu poprzez stosowanie metod niefarmakologicznych.

Czy semaglutyd jest dostępny w Polsce?

W Polsce dostępne są preparaty z semaglutydem w formie:

  • tabletek doustnych,
  • roztworu do podskórnej iniekcji.

Substancja czynna zawarta w dostępnych lekach produkowana przy wykorzystaniu drożdży Saccharomyces cerevisiae w oparciu o metody inżynierii genetycznej (technika rekombinacji DNA). Uzyskany w ten sposób peptyd wykazuje podobną sekwencję, która występuje w glukagonopodobnym peptydzie-1 (GLP-1), należącym do hormonów inkretynowych. Zjawisko to sprawiło, że semaglutyd został uznany za analog GLP-1, co umożliwiło jego wykorzystanie jako substancji czynnej w lekach przepisywanych pacjentom z cukrzycą typu 2.

Lek zawierający semaglutyd może być wydawany wyłącznie na receptę, zgodnie z zaleceniem lekarza.

Semaglutyd w postaci roztworu do podskórnej iniekcji

Zgodnie z informacją umieszczoną w ulotce, preparat zawierający semaglutyd w formie roztworu do wstrzykiwań zawiera w opakowaniu także wstrzykiwacz oraz igły. Jest on refundowany, a za jego pojedyncze opakowanie kupione na receptę pacjent zapłaci nieco ponad 100 zł (koszt leku bez refundacji wynosi około 350 zł).

Preparat ten może być podawany wyłącznie podskórnie, a nigdy domięśniowo czy dożylnie. Sporą wygodą w stosowaniu leku jest jego podawanie w formie 1 iniekcji  tygodniowo, co uwarunkowane jest okresem półtrwania peptydu i jego powolnym uwalnianiem.

Semaglutyd w postaci tabletek do codziennego stosowania doustnego

Pacjenci mogą skorzystać także z semaglutydu w postaci tabletek do stosowania doustnego, które należy przyjmować codziennie. Preparat dostępny jest w trzech dawkach 3 mg, 7 mg oraz 14 mg. Za pojedyncze opakowanie zawierające 10 tabletek pacjent musi zapłacić około 130 zł, natomiast zakup opakowania z 30 tabletkami związany jest z kosztem nawet ponad 600 zł.

Produkty wspomagające odchudzanie

  1. Jasnum Line Kapsułki
    preparat wspomagający odchudzanie
    Cena od 61,99 zł
  2. Noble Health Kurkuma i Piperyna Krople
    preparat wspomagający trawienie
    Cena od 65,99 zł
  3. Noble Health Kurkuma i Piperyna + Imbir Kapsułki
    preparat wspomagający trawienie
    Cena od 48,99 zł
  4. Noble Health Garcinia Cambogia Kapsułki
    preparat wspomagający odchudzanie
    Cena od 42,99 zł

Semaglutyd - jakie należy zachować środki ostrożności?

Leków z semaglutydem nie wolno stosować jeśli u pacjenta występuje nadwrażliwość na jakiekolwiek składniki preparatu. Nie może być on także zamiennikiem insuliny ani podawany osobom ze zdiagnozowaną cukrzycą typu 1 lub kwasicą ketonową.

Nie zaleca się podawania semaglutydu pacjentom z ciężką niewydolnością serca, schyłkową niewydolnością nerek i ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby.

Należy pamiętać, że stosowanie semaglutydu może powodować hipoglikemię, zmniejszoną sprawność psychofizyczną oraz nasilać objawy retinopatii cukrzycowej.

Wśród przeciwwskazań znajduje się także ciąża i karmienie piersią.

Jakie jest ryzyko stosowania semaglutydu? Jakie są skutki uboczne stosowania leku na cukrzycę u osób zdrowych?

Stosowanie preparatu z semaglutydem może wywołać działania niepożądane, do których zaliczamy między innymi:

  • ból brzucha i zaparcia,
  • biegunkę,
  • wymioty,
  • wzdęcia, niestrawność i nadmierną produkcję gazów jelitowych,
  • refluks żołądkowo-przełykowy,
  • zaburzenia smaku,
  • zmęczenie,
  • zawroty głowy,
  • kamicę żółciową,
  • zwiększenie częstotliwości rytmu serca,
  • reakcje anafilaktyczne i działanie immunogenne.

Należy podkreślić, że do chwili obecnej semaglutyd jest zarejestrowany jako lek przeznaczony dla pacjentów z cukrzycą typu 2 i powinien być przyjmowany zgodnie z zaleceniami lekarza. Preparat daje nadzieję na redukcję wagi u wielu pacjentów, jednak nie jest oficjalnie zatwierdzony jako środek wspierający odchudzanie. Dodatkowo osoby stosujące lek często zgłaszają działanie niepożądane między innymi w postaci zaburzeń ze strony układu pokarmowego, dlatego rutynowe i bezpieczne wykorzystywanie semaglutydu oraz innych związków biologicznie aktywnych w terapii otyłości nadal wymaga czasu i intensywnych badań. 

Bibliografia

  • Orłowski, W., Merkisz, K., Zdun, S., Walczak, K., Walczak, P., Nemeczek, S., i inni. (2023). GLP-1 agonists in treatment of obesity. Journal of Education, Health and Sport, 13(2), 229-234.
  • Pasek, I., Wiska, L., Kopytko, P., & Banach, B. (2021). Leczenie otyłości u pacjentów z cukrzycą typu 2. Farm Pol, 77(7), 442-450.
  • Pedrosa, M. R., Franco, D. R., Gieremek, H. W., Vidal, C. M., Bronzeri, F., de Cassia Rocha, A., et al. (2022). GLP-1 Agonist to Treat Obesity and Prevent Cardiovascular Disease: What Have We Achieved so Far?. Current Atherosclerosis Reports, 24(11), 867-884.
  • Charakterystyka produktu leczniczego Ozempic (ulotka): https://leki.urpl.gov.pl/files/49_Ozempic.pdf (data dostępu: 21.02.2023)
  • Charakterystyka produktu leczniczego Rybelsus (ulotka): https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/rybelsus-epar-product-information_pl.pdf (data dostępu: 21.02.2023)
  • https://mgr.farm/aktualnosci/semaglutyd-przelomem-w-leczeniu-otylosci-spadki-masy-ciala-moga-byc-dwucyfrowe/ (data dostępu: 21.02.2023)
  • https://www.kardiologia-i-diabetologia.pl/artykul/ocena-efektow-leczenia-semaglutydem-opis-przypadku (data dostępu: 21.02.2023)
  • https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/98082,Ozempic-roztwor-do-wstrzykiwan (data dostępu: 21.02.2023)
  • https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/101828,Rybelsus-tabletki (data dostępu: 21.02.2023)
Udostępnij:

Autor Ewa Fiedorowicz Zobacz profil
Doktor nauk biologicznych w specjalności biochemia, biolog molekularny, aktywny nauczyciel akademicki i promotorka wielu prac dyplomowych, popularyzatorka nauki. Autorka i współautorka licznych prac naukowych publikowanych w międzynarodowych czasopismach. Przedmiotem jej zainteresowań są zagadnienia z zakresu biochemii medycznej, w tym nadwrażliwości pokarmowej. Pasjonatka wykorzystywania technik immunoenzymatycznych i hodowli komórek in vitro w badaniach naukowych.
Farmaceuta
Potrzebujesz darmowej porady? Zapytaj farmaceutę
Następna porada
Troponina. Co wskazuje troponinai jakie pełni funkcje? Jakie są normy troponiny i jak badać jej poziom? Sprawdź! Czytaj więcej