W ostatnim czasie leki na cukrzycę typu 2 zyskały popularność jako środki odchudzające. Substancją czynną jest semaglutyd, który zmniejsza uczucie głodu i wpływa korzystnie na stężenie glukozy w surowicy. Czy przyjmowanie takiego leku u osób zdrowych jest bezpieczne? Czy każdy może kupić preparat z semaglutydem? Jakie są działania niepożądane? Dlaczego stosowanie leku na cukrzycę na odchudzanie nie jest dobrym pomysłem? Sprawdź w poniższym artykule!
Nadwaga i otyłość stanowią czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia cukrzycy, nowotworów, nadciśnienia oraz chorób układu sercowo-naczyniowego. Zachowanie prawidłowej masy ciała jest więc dobrym sposobem na utrzymanie zdrowia oraz stanowi czynnik prewencyjny licznych chorób cywilizacyjnych.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO, ang. World Health Organization) od wielu lat bije na alarm, że w skali globalnej zbyt wysoka masa ciała obserwowana jest nawet u ponad 2 miliardów osób. Stało się to podstawą do tworzenia licznych kampanii społecznych zachęcających do zwiększenia aktywności fizycznej, ograniczania stosowania produktów bogatych w cukier oraz zrezygnowania ze spożywania pokarmów wysoko przetworzonych.
Zwykle w utrzymaniu prawidłowej wagi kluczowy jest aktywny styl życia, dobrze zbilansowana dieta oraz odpowiednia ilość snu, jednak ogólnoświatowy trend i presja społeczna promująca szczupłą sylwetkę, spowodowały poszukiwanie alternatywnych sposobów redukcji masy ciała. Regularnie w mediach promowane są coraz to nowsze diety, których stosowanie ma być szybką drogą do uzyskania wymarzonej sylwetki.
W ostatnim czasie odkryto, że utrata wagi towarzyszy pacjentom ze zdiagnozowaną cukrzycą typu 2, którzy stosują określoną grupę leków jakimi są analogi glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1).
Spowodowało to masowe stosowanie leków na cukrzycę, nawet u osób, które nie mają problemów z nieprawidłową glikemią, a chcą jedynie szybko i łatwo osiągnąć efekt utraty wagi. Zjawisko to stało się tak popularne i nasilone, że w niektórych aptekach zaczęło brakować leków przeciwcukrzycowych.
Przykładem leku stosowanego w cukrzycy, a jednocześnie wykorzystywanym w redukcji wagi jest semaglutyd, który jest analogiem glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1).
W naszym kraju semaglutyd jest zarejestrowany jako lek dla dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2.
Może być on stosowany samodzielnie (np. jeśli istnieją przeciwwskazania stosowania metforminy) lub w terapiach skojarzonych z innymi lekami przeciwcukrzycowymi.
Zasada działania semaglutydu polega na jego łączeniu się z receptorami GLP-1, czego efektem jest między innymi:
W Polsce dostępne są preparaty z semaglutydem w formie:
Substancja czynna zawarta w dostępnych lekach produkowana przy wykorzystaniu drożdży Saccharomyces cerevisiae w oparciu o metody inżynierii genetycznej (technika rekombinacji DNA). Uzyskany w ten sposób peptyd wykazuje podobną sekwencję, która występuje w glukagonopodobnym peptydzie-1 (GLP-1), należącym do hormonów inkretynowych. Zjawisko to sprawiło, że semaglutyd został uznany za analog GLP-1, co umożliwiło jego wykorzystanie jako substancji czynnej w lekach przepisywanych pacjentom z cukrzycą typu 2.
Lek zawierający semaglutyd może być wydawany wyłącznie na receptę, zgodnie z zaleceniem lekarza.
Zgodnie z informacją umieszczoną w ulotce, preparat zawierający semaglutyd w formie roztworu do wstrzykiwań zawiera w opakowaniu także wstrzykiwacz oraz igły. Jest on refundowany, a za jego pojedyncze opakowanie kupione na receptę pacjent zapłaci nieco ponad 100 zł (koszt leku bez refundacji wynosi około 350 zł).
Preparat ten może być podawany wyłącznie podskórnie, a nigdy domięśniowo czy dożylnie. Sporą wygodą w stosowaniu leku jest jego podawanie w formie 1 iniekcji tygodniowo, co uwarunkowane jest okresem półtrwania peptydu i jego powolnym uwalnianiem.
Pacjenci mogą skorzystać także z semaglutydu w postaci tabletek do stosowania doustnego, które należy przyjmować codziennie. Preparat dostępny jest w trzech dawkach 3 mg, 7 mg oraz 14 mg. Za pojedyncze opakowanie zawierające 10 tabletek pacjent musi zapłacić około 130 zł, natomiast zakup opakowania z 30 tabletkami związany jest z kosztem nawet ponad 600 zł.
Leków z semaglutydem nie wolno stosować jeśli u pacjenta występuje nadwrażliwość na jakiekolwiek składniki preparatu. Nie może być on także zamiennikiem insuliny ani podawany osobom ze zdiagnozowaną cukrzycą typu 1 lub kwasicą ketonową.
Nie zaleca się podawania semaglutydu pacjentom z ciężką niewydolnością serca, schyłkową niewydolnością nerek i ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby.
Należy pamiętać, że stosowanie semaglutydu może powodować hipoglikemię, zmniejszoną sprawność psychofizyczną oraz nasilać objawy retinopatii cukrzycowej.
Wśród przeciwwskazań znajduje się także ciąża i karmienie piersią.
Stosowanie preparatu z semaglutydem może wywołać działania niepożądane, do których zaliczamy między innymi:
Należy podkreślić, że do chwili obecnej semaglutyd jest zarejestrowany jako lek przeznaczony dla pacjentów z cukrzycą typu 2 i powinien być przyjmowany zgodnie z zaleceniami lekarza. Preparat daje nadzieję na redukcję wagi u wielu pacjentów, jednak nie jest oficjalnie zatwierdzony jako środek wspierający odchudzanie. Dodatkowo osoby stosujące lek często zgłaszają działanie niepożądane między innymi w postaci zaburzeń ze strony układu pokarmowego, dlatego rutynowe i bezpieczne wykorzystywanie semaglutydu oraz innych związków biologicznie aktywnych w terapii otyłości nadal wymaga czasu i intensywnych badań.
