Rumianek. Jakie są właściwości lecznicze rumianku lekarskiego?

Rumianek pospolity jest jednym z najbardziej popularnych zielarskich środków leczniczych. Jest rośliną ważną zarówno w fitoterapii, jak i przemyśle kosmetycznym. Dla większości z nas najbardziej istotne są jednak jego podstawowe zalety - ma szerokie zastosowanie, działa łagodnie i rzadko daje skutki uboczne, może być więc stosowany i u dorosłych, i u dzieci, a także u kobiet w ciąży.

Rumianek lekarski (inaczej rumianek pospolity, drobny, polny lub zwyczajny) rośnie pospolicie w całej Europie, Azji, Ameryce Północnej i Australii, na łąkach i ugorach, zarówno na glebach wilgotnych, jak i gliniastych. Kwitnie od maja do jesieni (uprawowy od czerwca). Surowcem zielarskim są koszyczki kwiatowe rumianku.

Koszyczki rumianku lekarskiego zawierają do 1,5% olejku eterycznego. Zawiera on substancje o działaniu leczniczym:

• chamazulen o działaniu przeciwalergicznym i przeciwzapalnym,
• alfa-bisabolol i jego tlenki (farnezen, mircen, kadinen) o działaniu przeciwzapalnym,
• flawonoidy (np. apigenina, kwercetyna, luteolina, patulitryna),
• kumaryny,
• spiroeter,
• cholinę,
• związki śluzowe,
• witaminę C,
• sole mineralne.

Już starożytni doceniali właściwości prozdrowotne rumianku. Stosowano go jako lek przeciwzapalny przy bólach brzucha. Do dziś wchodzi w skład wielu mieszanek ziołowych i jest składnikiem środków leczniczych oraz kosmetyków, także tych przeznaczonych do skóry wrażliwej.

Rumianek stosowany zewnętrznie działa:

• wspomagająco na gojenie ran,
• przeciwbakteryjnie,
• oczyszczająco, 
• ściągająco,
• przeciwzapalnie,
• pobudzająco na metabolizm skóry.

Dzięki temu rumianek jest wskazany do płukania jamy ustnej i gardła, w zapaleniu górnych dróg oddechowych, a także do przemywania oczu, również podczas ich infekcji.

Rumianek stosowany wewnętrznie wykazuje wiele dobroczynnych właściwości, przede wszystkim wspierających układ trawienny. Stosowanie rumianku nie wywołuje efektów ubocznych, nadaje się on więc także dla dzieci. Rumianek do picia działa:

• łagodząco na kolki jelitowe i bóle brzucha,
• przeciwalergicznie,
• przeciwzapalnie,
• przeciwgrzybiczo,
• łagodnie uspokajająco podczas sytuacji stresowych,
• delikatnie wyciszająco w okresie wyrzynania zębów u dzieci,
• przeciwgorączkowo,
• moczopędnie.

Dla układu trawiennego rumianek potrafi zdziałać naprawdę dużo. Rumianek jest stosowany na różne dolegliwości układu pokarmowego:

• w leczeniu zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego, 
• w pierwszych tygodniach ciąży na dolegliwości ciążowe (zgaga, niestrawność, wymioty i nudności),
• działa przeciwzapalnie na błonę śluzową żołądka,
• żółciopędnie,
• wiatropędnie,
• przeciwwymiotnie,
• przeciwbólowo,
• lekko rozwalniająco w przypadkach niestrawności,
• na dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak bóle żołądka, wzdęcia, zgaga czy skurcze jelit,
• pobudza i ułatwia trawienie przy zaburzeniach metabolizmu.

Rumianek wspiera leczenie stanów zapalnych gardła, jamy ustnej, zatok obocznych nosa oraz angin.

Dzięki swoim właściwościom przeciwbólowym i antybakteryjnym, rumianek znajduje też zastosowanie przy dolegliwościach żeńskich narządów płciowych i błon śluzowych dróg rodnych. Działa korzystnie również w okresie menopauzy.

Ze względu na łagodne działanie, rumianek można stosować w ciąży. Chociaż jest zakwalifikowany do kategorii A (środków roślinnych bezpiecznych w ciąży), warto jego dawkowanie oraz stosowanie skonsultować z lekarzem prowadzącym ciążę. Kobiety w ciąży stosują rumianek najczęściej w przypadku:

• stanów zapalenych przyzębia ( zapalenia dziąseł) w ciąży,
• bólu gardła w ciąży,
• zaparć w ciąży,
• hemoroidów w ciąży,
• zgagi w ciąży.

Pamiętaj, aby w trakcie ciąży nie przyjmować rumianku oraz innych ziół bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Każdy surowiec roślinny może wpływać specyficznie na organizm, zwłaszcza w połączeniu z innymi lekami czy substancjami pochodzenia roślinnego.

Napar z rumianku stosuje się do:

• picia, 
• irygacji,
• płukania jamy ustnej,
• kąpieli,
• okładów leczniczych.

Przepis na napar z rumianku:

1. Dwie łyżki kwiatów rumianku zalej dwiema szklankami wrzątku.
2. Przykryj na dziesięć minut i odcedź.
3. Gotowe!

Napar z rumianku pij po pół szklanki trzy-cztery razy dziennie w:

• chorobach żołądka,
• chorobach przewodu pokarmowego,
• zaburzeniach metabolizmu,
• stanach zapalnych jelit,
• skurczach żołądka (także o podłożu psychicznym), 
• jako łagodny lek uspokajający.

Pamiętaj! W ciąży dawkowanie rumianku ustala lekarz prowadzacy ciążę.

Nalewka z rumianku, dodawana w ilości 20-40 kropli nalewki na kieliszek wody, wspiera leczenie zaburzeń trawienia.

Przepis na nalewkę z rumianku:

1. Sześć łyżek koszyczków rumianku zalej ½ litra spirytusu.
2. Zakręć, potrząśnij i maceruj dwa tygodnie w ciemnym miejscu.
3. Następnie przefiltruj, przelej do butelki i gotowe.

Warto pamiętać, że przed zastosowaniem kuracji z nawet tak łagodnego jak rumianek surowca zielarskiego, należy skonsultować się z lekarzem, farmaceutą, fitoterapeutą lub zielarzem. Poradzi on, jak stosować go w przypadku danej dolegliwości, a także wskaże ryzyko skutków ubocznych i możliwych interakcji z przyjmowanymi lekami.