Nawet 5 kobiet dziennie umiera z powodu raka szyjki macicy. Znajomość pierwszych objawów raka szyjki macicy pozwala na wyleczenie prawie każdego przypadku tego nowotworu. Z tego powodu tak istotna jest znajomość wczesnych symptomów raka szyjki macicy oraz regularne wykonywanie badań kontrolnych takich jak cytologia.
Rak szyjki macicy to jeden z częściej występujących nowotworów u kobiet, który jednak wcześnie wykryty pozwala na prawie 100% wyleczenie.
Stadia rozwoju tego nowotworu możemy podzielić na:
Wcześnie wykryte zmiany dysplastyczne nie stanowią zagrożenia życia.
Wykrycie choroby nowotworowej na wczesnym etapie jest niesamowicie ważne, ponieważ w obecnych czasach większość nowotworów złośliwych możemy skutecznie leczyć. W niektórych przypadkach, na przykład raka jajnika, wczesne objawy są na tyle niespecyficzne, że pacjentka może pomylić je z innymi chorobami i wybrać niewłaściwego specjalistę. Jednak wnikliwa samoobserwacja własnego ciała oraz regularne wykonywanie badań profilaktycznych znacznie zmniejszają ryzyko rozwoju zaawansowanej choroby nowotworowej. Z kolei im wyższy stopień zaawansowania choroby, tym gorsze rokowanie dla pacjentki.
Wczesne stadia raka szyjki macicy są często bezobjawowe i pacjentka nie zauważa żadnych nieprawidłowości. Pierwsze objawy raka szyjki macicy, które może zaobserwować kobieta obejmują:
Zaawansowany rak szyjki macicy może dodatkowo powodować:
Niektóre kobiety zgłaszają się do lekarza dopiero, gdy dojdzie do niedrożności jelit lub niewydolności nerek.
Wymienione powyżej objawy niekoniecznie muszą świadczyć o raku szyjki macicy, jednak są sygnałami alarmowymi, które wymagają wizyty u lekarza.
Ze względu na to, że początkowe stadia raka szyjki macicy mogą przebiegać bezobjawowo lub z mało charakterystycznymi objawami, warto raz w roku wykonywać badanie zwane cytologią. Pozwala ono na wczesne zidentyfikowanie nieprawidłowych, czyli dysplastycznych komórek i skuteczne leczenie.
Niestety tylko część kobiet wykonuje regularnie badanie cytologiczne, dlatego najczęściej do potwierdzenia raka szyjki macicy dochodzi przypadkowo, gdy kobieta uda się w końcu na badanie ginekologiczne. To błąd. Czas odgrywa bardzo ważną rolę w walce praktycznie z każdym typem nowotworu. Wczesne wykrycie choroby daje nawet 99,9% skuteczności wyleczenia raka szyjki macicy.
Regularna cytologia pozwala wykryć początkowe stadium raka szyjki macicy, które może przebiegać bezobjawowo!
Cytologia płynna LBC (Liquid Based Cytology) jest cytologią nowej generacji. W tym przypadku wymaz z szyjki macicy pobierany jest na płynne podłoże, a nie jak w cytologii klasycznej - bezpośrednio na szkiełko mikroskopowe. Co to zmienia?
Bardzo wiele. Lekarz nanoszący wymaz ze szczoteczki nie jest w stanie przekazać z niej całego materiału bezpośrednio i równomiernie na szkiełko. Większość materiału pozostaje bowiem na szczoteczce, a komórki na szkiełku mogą wzajemnie na siebie nachodzić. W tradycyjnej cytologii komórki mogą ulec również uszkodzeniu.
W cytologii płynnej materiał biologiczny zostaje równomiernie rozprowadzony w specjalnym płynnym podłożu, co zmniejsza uszkodzenie komórek i ich nachodzenie na siebie. Ponadto cały wymaz przekazywany jest do laboratorium, a nie tylko część wymazu ze szczoteczki jak w cytologii klasycznej.
Jakość próbki pobranej w cytologii płynnej jest zatem wyższa niż w cytologii klasycznej, co daje bardziej wiarygodne wyniki.
Ponadto cytologia płynna pozwala także na przeprowadzenie badań w kierunku wirusa HPV.
Cytologia płynna nie jest jednak jeszcze refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jeśli jednak mamy taką możliwość i możemy wykonać cytologię płynną prywatnie, warto to zrobić.
Na rynku dostępne są także nieinwazyjne domowe testy wykrywające nadmiar aminokwasu – tyrozyny w moczu. Wysoki poziom tyrozyny może wskazywać na zaburzenia zachodzące w organizmie, między innymi rozwój i namnażanie komórek nowotworowych. Jednak nadmiar tyrozyny może być także skutkiem:
Podwyższony poziom tyrozyny jest wskazaniem do dalszej diagnostyki.
Niezwykle istotne jest wczesne wykrycie nowotworu złośliwego, aby móc skutecznie go leczyć. Jeszcze ważniejsza jest natomiast profilaktyka, a więc zapobieganie rozwojowi raka. W przypadku raka szyjki macicy mamy do dyspozycji szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV).
Wirus HPV, a przede wszystkim jego wysokoonkogenne typy znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia nowotworów takich jak rak szyjki macicy, ale także:
Co więcej, wirus HPV nie jest przenoszony jedynie przez kontakty seksualne, ale także po kontakcie ze skórą lub błoną śluzową nosiciela wirusa.
Szczepienia przeciwko HPV są najskuteczniejszą metodą walki z wirusem brodawczaka ludzkiego. Obecnie szczepi się zarówno dzieci i młodzież przed pierwszą inicjacją seksualną, ale także osoby dorosłe. Dzieci w wieku 9-14 lat szczepione są dwiema dawkami szczepionki, a osoby powyżej 15. roku życia trzema dawkami szczepionki.
Szczepienie przeciwko HPV może zatem uratować nasze życie i zdrowie.
Styl życia również jest istotnym czynnikiem, który może wpływać na zwiększone ryzyko raka szyjki macicy. Z tego powodu, aby zmniejszyć to ryzyko należy:
