Zdrowa mikroflora jelitowa jest kluczowa dla ogólnego stanu zdrowia, szczególnie u dzieci. Mikroflora jelitowa, znana również jako mikrobiota, flora bakteryjna lub probiotyczna, odgrywa znaczącą rolę w trawieniu, produkcji witamin oraz ochronie przed infekcjami. W artykule omówimy, jak można wspierać zdrowie jelit u dzieci, szczególnie kiedy dojdzie do zaburzeń mikroflory. Czym jest mikroflora bakteryjna? Dlaczego jest tak ważna dla zdrowia dziecka? Jaką pełni rolę? Jak zadbać o zdrowie jelit u dzieci? Jakie są konsekwencję zaburzeń flory bakteryjnej jelit? Przeczytaj!
Czym jest flora bakteryjna?
Mikrobiom jelitowy kształtuje się w naszym organizmie od urodzenia. Szczególna rolę w jego tworzeniu odgrywa rodzaj porodu (naturalny lub cięcie cesarskie) oraz metoda karmienia dziecka (naturalna - piersią lub sztuczna - mleko modyfikowane i preparaty mlekozastepcze). Około 3 roku życia mikrobiota dziecka jest zbliżona do flory bakteryjnej dorosłych, jednak jest ona nadal wrażliwa na różne czynniki zewnętrzne.
Do czynników zaburzających florę bakteryjną dziecka należą:
-
antybiotyk- są one skuteczne w zwalczaniu infekcji bakteryjnych, jednak mogą zaburzać równowagę flory bakteryjnej, eliminując zarówno szkodliwe, jak i korzystne bakterie.
-
niedopowiednia dieta - byt duże spożycie przetworzonych produktów spożywczych, wysokich w cukry i tłuszcze oraz ubogich w błonnik i składniki odżywcze, może sprzyjać dysbiozie, czyli zaburzeniom równowagi mikrobioty.
-
stres - wysoki poziom stresu u dziecka może wpływać negatywnie na jego florę bakteryjną poprzez zmniejszenie ilości korzystnych bakterii oraz zwiększenie liczby szkodliwych mikroorganizmów.
-
zakażenia - wirusy, grzyby i bakterie patogenne mogą zakłócać równowagę flory bakteryjnej, prowadząc do obniżenia odporności i wystąpienia infekcji.
-
środowisko - narażanie dziecka na szkodliwe substancje chemiczne, takie jak środki dezynfekujące czy pestycydy, może mieć negatywny wpływ na jego mikrobiotę.
-
brak ruchu - niewystarczająca aktywność fizyczna może prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu układu pokarmowego, co może wpływać na równowagę flory bakteryjnej.
W przewodzie pokarmowym człowieka żyje aż 400-500 gatunków pożytecznych bakterii.
Czym są dobre bakterie w jelitach?
Czy wiesz, że aż 80% odporności dziecka pochodzi w jelit? Mieszkające w nich dobre bakterie (bakterie komensalne) mają bardzo ważne zadanie. Biorą udział w metabolizowaniu składników pokarmowych oraz chornią śluzówkę jelit przed patogenami. Dobre bakterie tworzą warstwę ochronną na ściankach jelit, ograniczając patogenom możliwość przywierania i bytowania w układzie pokarmowym.
Do najważniejszych zadań bakterii komensalnych należą:
- wspieranie trawienia,
- wzmacnianie odporności,
- ochrona przed bakteriami chorobotwórczymi.
Najważniejsze bakterie bytujących w jelitach to:
- Lactobacillus,
- Bifidobacterium.
Dlaczego mikroflora jest tak ważna dla zdrowia dziecka?
Flora jelitowa odgrywa kluczową rolę w rozwoju systemu immunologicznego dziecka, przyswajaniu składników odżywczych oraz ochronie przed patogenami. Zdrowa mikroflora pomaga w produkcji niektórych witamin, takich jak witaminy z grupy B oraz witamina K2, a także w metabolizowaniu błonnika na krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które są ważne dla zdrowia jelit.
Mikroflora jelitowa pomaga utrzymać integralność bariery jelitowej, zapobiegając przedostawaniu się szkodliwych substancji i mikroorganizmów do krwiobiegu. Ponadto, pomaga w regulacji procesów zapalnych i jest zaangażowana w szereg procesów metabolicznych, wpływając na całościowe zdrowie.
Jakie są konsekwencje zaburzonej mikroflory bakteryjnej u dzieci?
Zaburzenia mikroflory u dzieci mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym:
- zaburzeń trawienia i wchłaniania,
- przewlekłego stanu zapalnego,
- rozwoju chorób autoimmunologicznych,
- zwiększonej podatności na infekcje.
Jakie są objawy zaburzeń mikrobioty jelitowej u dzieci?
Zaburzenia mikrobioty jelitowej u dzieci mogą objawiać się na różne sposoby, zależnie od stopnia i rodzaju dysbiozy mikroflory.
Oto niektóre z najczęściej występujących objawów, które mogą wskazywać na problemy z mikrobiotą jelitową:
-
Zmiany w rytmie wypróżnień - zarówno przewlekłe zaparcia, jak i biegunki mogą być wynikiem zaburzeń mikroflory jelitowej. Nieprawidłowe trawienie może prowadzić do nieregularności w wydalaniu.
-
Bóle brzucha i dyskomfort - kolkowe bóle brzucha, które nie mają jasno określonej innej przyczyny, mogą być spowodowane przez dysbiozę. Dzieci mogą uskarżać się na ból, zwłaszcza po jedzeniu.
-
Nadmierna produkcja gazów i wzdęcia - zaburzenia mikroflory mogą prowadzić do nadmiernej fermentacji w jelitach, co z kolei może powodować wzdęcia i produkcję gazów.
-
Objawy alergiczne - dzieci z zaburzeniami mikroflory częściej mogą wykazywać objawy alergiczne, takie jak wysypki, egzema, astma czy uczulenia pokarmowe, ponieważ zdrowa mikroflora jelitowa odgrywa ważną rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej organizmu.
-
Zmęczenie i zmiany w zachowaniu - zaburzenia mikroflory mogą wpływać na ogólny stan zdrowia i samopoczucie dziecka, powodując zmęczenie, drażliwość lub trudności w koncentracji. Badania sugerują także związek między zdrowiem jelit a funkcjonowaniem neurologicznym, w tym zachowaniem i nastrojem.
-
Zmiana apetytu i preferencji żywieniowych - dzieci z zaburzeniami mikroflory jelitowej mogą wykazywać zmienne apetyty lub niechęć do określonych grup pokarmów, co również może być wynikiem dyskomfortu żołądkowego lub niestrawności.
-
Niedobory składników odżywczych - w wyniku zaburzeń w absorpcji, dzieci mogą mieć niedobory takie jak anemia, niedobory witamin i minerałów, co może objawiać się bladością skóry, słabymi włosami i paznokciami, a także ogólnym opóźnieniem wzrostu.
Czym jest dysbioza przewodu pokarmowego u dzieci?
Dysbioza jest stanem, w którym dochodzi do zaburzenia równowagi mikroflory jelitowej. Charakteryzuje się przewagą patogennych mikroorganizmów nad korzystnymi bakteriami, co może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- biegunki,
- zaparcia,
- bóle brzucha,
- obniżenie odporności dziecka.
Dysbioza jelitowa może być wynikiem:
- niewłaściwej diety,
- częstych infekcji,
- zgagi i refluksu,
- chorób zapalnych jelit,
- stresu,
- stosowania niektórych leków (antybiotyków, leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, leków na cukrzycę oraz inhibitorów pompy protonowej).
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) u dzieci a probiotyki
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) to stan, w którym nadmierna ilość bakterii gromadzi się w jelitach, szczególnie w jelitach cienkich, gdzie normalnie występuje ich znacznie mniej. SIBO może prowadzić do malabsorpcji (zespołu złego wchłaniania) składników odżywczych i wynikających z tego:
- niedoborów,
- bólu brzucha,
- biegunek.
Probiotyki mogą odgrywać ważną rolę w leczeniu SIBO, ponieważ wprowadzają korzystne bakterie do przewodu pokarmowego, które mogą pomóc w przywróceniu właściwej równowagi flory jelitowej i złagodzić objawy.
Kiedy stosować preparaty odbudowujące mikloflorę jelitową u dzieci?
Stosowanie preparatów probiotycznych u małych dzieci może odgrywać kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia i równowagi mikroflory jelitowej, co jest niezwykle ważne zarówno dla ich ogólnego stanu zdrowia, jak i rozwoju. Probiotyki można również stosować profilaktycznie, aby wspierać naturalną odporność u dzieci, poprawić trawienie i zapobiegać rozwojowi niepożądanych stanów zdrowotnych, takich jak kolki, alergie czy częste infekcje. Są szczególnie zalecane podczas i po antybiotykoterapii, która może zaburzyć naturalną florę bakteryjną jelit, a także w przypadkach trudności z wypróżnianiem czy pojawienia się alergii pokarmowych. Konsultacja z pediatrą pomoże określić, czy i jakie preparaty probiotyczne będą najodpowiedniejsze dla Twojego dziecka, z uwzględnieniem jego indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia. Stosowanie probiotyków jako elementu codziennej diety może znacząco przyczynić się do budowania mocnego fundamentu dla zdrowia Twojego dziecka od najmłodszych lat.
