Pamiętajmy, że “lecząc” kaszel suchy preparatami przeciwkaszlowymi działamy jedynie na sam objaw, a nie na przyczynę. Nie oznacza to jednak, że stosowanie leków przeciwkaszlowych jest nieuzasadnione. Nie, jak najbardziej możemy stosować preparaty hamujące kaszel, jeśli jest to rzeczywiście kaszel bezproduktywny, a kaszel utrudnia nam normalne funkcjonowanie w ciągu dnia i/lub w nocy.
Leki przeciwkaszlowe możemy podzielić ogólnie na:
- leki opioidowe – kodeina, dekstrometorfan,
- leki nieopioidowe - butamirat, lewodropiopizyna.
Kodeina na kaszel
Kodeina należy do bardzo znanych i będących długo na rynku leków opioidowych. Oprócz sugerowanego działania przeciwkaszlowego, wykazuje także działanie:
- przeciwbólowe,
- uspokajające.
Okazuje się jednak, że tak chętnie stosowana od lat kodeina wcale nie posiada udokumentowanego w badaniach działania przeciwkaszlowego, ponieważ wyniki wielu badań są sprzeczne. Pomimo tego występuje ona w lekach złożonych przeciwkaszlowych w postaci:
W tych preparatach kodeina łączona jest z:
- sulfogwajakolem,
- wyciągiem sosnowym i nalewką z kopru,
- zielem tymianku.
Należy pamiętać, że kodeina należy do leków, które mogą działać na pacjenta odurzająco, wywoływać nadmierne uspokojenie, a nawet depresję ośrodka oddechowego. Ponadto kodeina tak jak morfina może prowadzić do powstawania zaparć i rozwoju uzależnienia, jeśli przyjmowana jest w sposób niekontrolowany.
Kodeina powinna być zatem stosowana w sposób ostrożny. Ze względu na możliwość wystąpienia senności, zawrotów głowy, a także spowolnienia reakcji nie należy prowadzić pojazdów podczas jej przyjmowania.
Dekstrometorfan na kaszel
Dekstrometorfan również należy do leków opioidowych, ale jest lepiej tolerowany przez pacjentów. Do niedawna uważano, że jest to lek pozbawiony działania uzależniającego, jednak nie zostało to do końca potwierdzone.
Działania niepożądane dekstrometorfanu, jeśli stosowany jest w zalecanych dawkach występują rzadko i są przeważnie niegroźne. Przedawkowanie tej substancji może jednak prowadzić do wystąpienia dezorientacji, halucynacji, pobudzenia, a nawet depresji oddechowej.
Dekstrometorfan dostępny jest w postaci:
- tabletek,
- syropów,
- proszku do sporządzania roztworu (w popularnych lekach złożonych w saszetkach na przeziębienie i grypę).
Dekstrometorfan często występuje w połączeniu z innymi substancjami:
- przeciwbólowym i przeciwgorączkowym paracetamolem,
- pseudoefedryną stosowaną na katar.
Butamirat na kaszel
Butamirat działa poprzez ośrodkowe blokowanie odruchu kaszlu, a także wykazując niewielkie rozszerzanie oskrzeli, co ułatwia oddychanie.
Butamirat jest lekiem przeważnie dobrze tolerowanym. Tylko w niektórych przypadkach mogą wystąpić reakcje alergiczne lub zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
Obecnie dysponujemy preparatami z butamiratem w postaci:
- syropu,
- kropli doustnych.
Lewodropiopizyna na kaszel
Lewodropropizyna w odróżnieniu od butamiratu wykazuje działanie obwodowe, czyli poprzez działanie w oskrzelach i tchawicy. Może znosić także skurcz oskrzeli. Nie działa natomiast na ośrodek kaszlu w mózgu. Jej działanie potwierdzono przede wszystkim w zakażeniach dolnych dróg oddechowych.
Lewodropiopizyna podobnie jak butamirat nie wykazuje poważniejszych działań niepożądanych, a ciężkie reakcje na lek były odnotowywane bardzo rzadko.
Substancja dostępna jest obecnie bez recepty w postaci:
Preparaty roślinne na kaszel
Do jednych z najbardziej znanych preparatów roślinnych, stosowanych z powodzeniem w kaszlu suchym należy syrop prawoślazowy. Wykazuje on działanie powlekające, osłaniające błonę śluzową jamy ustnej i łagodzące podrażnienia. W ten sposób dochodzi do zmniejszenia częstotliwości odruchów kaszlowych.
Podobnie działają również inne preparaty roślinne znajdujące się na rynku:
- pastylki do ssania z tymiankiem i podbiałem,
- pastylki i syrop z porostem islandzkim.
Często słyszymy, że domowe sposoby są najlepsze na wszystko i o ile nie zawsze się to sprawdza w praktyce, akurat w temacie kaszlu jest w tym dużo racji.
Substancją naturalną, którą można polecić zarówno dorosłym jak i dzieciom w łagodzeniu kaszlu suchego jest miód. Możemy go dodać na przykład do herbaty z odrobiną soku z cytryny. Pamiętajmy jednak, aby nie dodawać cytryny i miodu do wrzącej wody, ponieważ stracimy w ten sposób ich dobroczynne właściwości.
Co ciekawe, w jednym z badań udowodniono, że przyjmowanie kawy z miodem może leczyć przewlekły kaszel. Przepis jaki zastosowano w badaniu zawierał:
- 20,8 g miodu,
- 2,9 g kawy,
- 200 ml ciepłej wody.
Badani przyjmowali napój 3 razy dziennie, co 8 godzin. U tych pacjentów, po tygodniu doszło do zmniejszenia częstotliwości napadów kaszlowych.
Co więcej, należy podkreślić, że miód jest uznawany przez Światową Organizację Zdrowia jako możliwa metoda leczenia kaszlu i innych objawów zakażeń górnych dróg oddechowych. Z kolei kofeina może rozszerzać oskrzela i stymulować oddychanie.
