Jesień zbliża się wielkimi krokami, a wraz z nią sezon grypowy. Ubiór dostosowany do pory roku, codzienna aktywność na świeżym powietrzu, zdrowa dieta i wsparcie organizmu odpowiednią suplementacją to elementy, które mogą zapobiec chorobie. Podstawą profilaktyki jest jednak szczepienie – najskuteczniejsza forma ochrony przed grypą. Kiedy najlepiej się zaszczepić? Kto może skorzystać z refundacji? Czy przebycie grypy chroni nas przed powtórnym zachorowaniem? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
W Polsce na grypę choruje co roku od kilkuset tysięcy aż do kilku milionów osób. Najwięcej zachorowań przypada na okres między styczniem a marcem.
Grypa i zakażenia grypopodobne występują najczęściej u dzieci do 14. roku życia, co stanowi 45% wszystkich zachorowań. Zdaniem ekspertów liczba ta mogłaby się zmniejszyć aż o połowę, gdyby szczepionkę przyjęło zaledwie 20% dzieci. Dzieci są również głównym rezerwuarem wirusów grypy i zwykle przenoszą je na innych członków rodziny. Jest to szczególnie niebezpieczne dla seniorów i osób chorujących przewlekle, u których grypa może mieć cięższy przebieg i prowadzić nawet do zgonu.
Mimo wysokiej zachorowalności szczepienia przeciw grypie przyjmuje jedynie niewielki odsetek społeczeństwa. Tymczasem powikłania, jakie może wywołać ta choroba, stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia. Do najczęstszych należą:
Ze względu na różne szczepy wirusów występujących w danym sezonie grypowym co roku pojawiają się inne szczepionki. W tym roku dostępne są:
Dodatkowo w tym sezonie seniorzy po raz pierwszy przyjmą szczepionkę wysokodawkową. Jest to inaktywowana szczepionka zawierająca rozszczepione wirusy grypy, która zawiera aż cztery razy więcej antygenów w stosunku do standardowej szczepionki przeciw grypie. Szacuje się, że taka dodatkowa ochrona obniża zachorowalność na grypę aż o 25% i w 64% zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu tej choroby.
Każda z powyższych szczepionek zawiera nieżywe wirusy grypy i jest podawana we wstrzyknięciu.
Warto wiedzieć, że w tym roku nie jest natomiast dostępna szczepionka donosowa dla dzieci po ukończeniu 24 miesiąca życia. Zamiast niej podaje się jedną z dwóch rodzajów szczepionek we wstrzyknięciu.
Według rekomendacji ekspertów szczepienia na grypę powinny przyjąć wszystkie dzieci, które ukończyły 6. miesiąc życia, oraz dorośli (jeśli nie występują u nich żadne przeciwwskazania).
Szczepienie na grypę jest szczególnie ważne dla osób, u których istnieje wyższe ryzyko pojawienia się powikłań. Należą do nich:
Wiele osób zaczyna myśleć nad zaszczepieniem się o wiele za późno – dopiero w trakcie trwania sezonu grypowego. Tymczasem najlepszym momentem na przyjęcie szczepionki jest okres od września aż do końca października. Dzięki temu organizm ma szansę wykształcić odporność na wirusy grypy. Trwa to ok. 2–3 tygodni.
Szczepienie w miesiącach letnich nie jest zalecane, chyba że przyjęcie szczepionki nie byłoby możliwe w innym terminie. Wyjątkiem od tej reguły są kobiety w III trymestrze ciąży. Mogą się one zaszczepić nawet w lipcu lub sierpniu, ponieważ szczepienie zmniejsza ryzyko zachorowania na grypę w pierwszych miesiącach życia maluszka. Wcześniejsze szczepienie można rozważyć także u dzieci między 6 miesiącem a 8 rokiem życia. W tej grupie wiekowej podaje się dwie dawki szczepionki, między którymi należy zachować co najmniej 4-tygodniowy odstęp.
Jeśli nie zaszczepiliśmy się przed okresem zwiększonej zachorowalności, warto zrobić to do końca sezonu grypowego. Dzięki temu możemy uniknąć ciężkich powikłań, jakie niesie za sobą ta choroba.
Zachorowanie na grypę nie chroni przed powtórnym wystąpieniem tej choroby. Przyczyną są różne wirusy grypy, które krążą w danym sezonie. Możemy nabyć odporność na jeden szczep wirusa grypy, ale nie chroni nas to przed infekcją wywołaną innymi szczepami. Eksperci zalecają zatem przyjęcie szczepionki przeciw grypie, nawet jeśli już przebyliśmy tę chorobę w danym sezonie. Z tego samego względu należy szczepić się co roku.
Osoby dorosłe mogą zaszczepić się w podmiotach leczniczych lub aptekach, a kwalifikację do badania może przeprowadzić nie tylko lekarz. Uprawnieni są do tego również m.in.: pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, lekarz dentysta czy farmaceuta.
Do wykonania szczepienia niezbędna jest recepta. Aby otrzymać refundację, musi wystawić ją lekarz. Recepta wystawiona przez farmaceutę wiąże się w pełną odpłatnością za zakupiony preparat.
Szczepienia wśród dzieci są związane z większymi restrykcjami. Kwalifikację do szczepienia musi przeprowadzić lekarz, a samo szczepienie może zostać wykonane jedynie w podmiocie leczniczym.
Bezpłatne szczepienia przeciw grypie przysługują:
W przypadku dorosłych między 18 a 64 rokiem życia szczepionki są refundowane w 50%.
Aby zaszczepić się przeciw grypie, każdy pacjent musi przejść kwalifikację.
Przeciwwskazaniami do przyjęcia szczepienia są m.in.:
W przypadku anafilaksji lekarz może zadecydować o podaniu szczepionki pozbawionej danego składnika lub przeprowadzeniu szczepienia w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych. Jeśli nie zostaniemy zakwalifikowani do szczepienia z powodu choroby, może ono zostać przesunięte w czasie.
Szczepienia to ważny element profilaktyki wielu chorób, w tym grypy. Niestety wiele osób wciąż nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji, które może za sobą nieść zachorowanie. Szczepiąc się, możemy nie tylko zapobiec grypie, ale również uchronić przed nią swoich bliskich. Jest to szczególnie istotne w przypadku seniorów czy osób chorujących przewlekle, które mają słabszą odporność niż pozostali członkowie społeczeństwa.
