Pandemia Covid-19 (ang. coronavirus disease 2019) w krótkim czasie opanowała prawie cały świat i sparaliżowała na wiele miesięcy normalne życie milionów ludzi. Początkowo uważano, że dzieci tylko przenoszą koronawirusa, a chorują jedynie dorośli. Rzeczywistość okazała się nieco inna. U części dzieci po przechorowaniu koronawirusa występuje PIMS - wieloukładowy zespół zapalny, mogący stanowić realne zagrożenie życia. Co warto o nim wiedzieć i na co zwracać szczególną uwagę?
Wieloukładowy zespół zapalny u dzieci, związany z przebyciem Covid-19, określany jako PIMS (paediatric inflammatory multisystem syndrome associated with COVID-19) lub MIS-C (ang. multisystem inflammatory syndrome in children) to całkiem nowa jednostka chorobowa, dotykająca głównie dzieci i osoby młode. PIMS u dzieci ma ścisły związek z przebyciem zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Pierwszy przypadek opisany na terenie Polski miał miejsce w 2020 roku. Do czerwca 2021 zdiagnozowano w Polsce aż 444 przypadki PIMS u dzieci (dane według dobrowolnego rejestru MOIS-CoR i zgodnie ze spełnieniem kryteriów zakażenia obowiązujących w Polsce).
Uważa się, że powodem wystąpienia wieloukładowego zespołu zapalnego jest rozregulowanie systemu odpornościowego organizmu, co następuje w okresie od 2 do 4 (lub 6) tygodni od zakażenia koronawirusem, które w większości przypadków miało bezobjawowy przebieg. PIMS niesie ze sobą szereg powikłań, a w przypadku 1,5-2% dzieci i młodych osób zgon. Posiłkując się badaniami amerykańskimi, lekarze wnioskują, że u 1/1000 dzieci po zakażeniu SARS-CoV-2 rozwinie się wieloukładowy zespół zapalny. Wysokie zagrożenie spowodowane PIMS wynika z szybkiego rozwoju powikłań kardiologicznych (ostre zapalenie mięśnia sercowego, obniżenie frakcji wyrzutowej lewej komory), a także możliwości wystąpienia wstrząsu. Według aktualnych danych z rejestru, w Polsce najczęściej chorują dzieci w wieku 5-12 lat (mediana wieku to 8,6), z czego 63% pacjentów stanowią chłopcy. Aż 7,7% chorych dzieci wymagało leczenia na oddziałach intensywnej opieki medycznej (OIOM).
Do głównych objawów wieloukładowy zespół zapalny PIMS, zalicza się:
Wymienione wyżej objawy mogą towarzyszyć zawsze występującej gorączce. Dlatego też warto mieć na uwadze, że nie wszystkie objawy muszą wystąpić. Należy jednak pamiętać, że wysoka gorączka stanowi objaw obowiązkowy w diagnostyce. Objawy PIMS pojawiają się stopniowo. Jako pierwsze obecne są objawy ze strony układu pokarmowego (biegunka, wymioty, bóle brzucha), dlatego też nierzadko lekarze początkowo swoją diagnozę kierują w stronę zapalenia wyrostka robaczkowego. Po kilku dniach wysokiej gorączki często następuje nagłe pogorszenia stanu zdrowia dziecka.
Chociaż PIMS jest powikłaniem po przechorowaniu COVID-19, to szczepienie dzieci przeciwko COVID-19 może znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia powikłań, w tym PIMS. Szczepionki na covid pomagają zapobiegać ciężkim zakażeniom i obniżają ryzyko rozwinięcia się zespołu pocovidowego u dzieci.
PIMS to poważne powikłanie po COVID-19, które może dotknąć dzieci nawet po łagodnym przebiegu infekcji. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie i szybkie rozpoczęcie leczenia, co pozwala na ograniczenie ryzyka powikłań. Rodzice powinni być świadomi objawów tej choroby, aby w razie ich wystąpienia niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
