W lipcu tego roku WHO przekazało informację o potwierdzonym przypadku wystąpienia MERS-CoV u 28-letniego mężczyzny mieszkającego w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.
Jest to pierwszy przypadek MERS w tym kraju od listopada 2021 roku i jednocześnie 94 przypadek wszystkich zachorowań w tym kraju od 2013 roku.
Według Światowej Organizacji Zdrowia w najbliższym czasie na terenie Bliskiego Wschodu istnieje duże prawdopodobieństwo identyfikacji kolejnych zakażonych pacjentów.
Koronawirus MERS-coV wywołuje chorobę określoną jako bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej (MERS, ang. Middle East Respiratory Syndrome).
Jest to choroba zakaźna, która może być przenoszona przez kontakt z osobą zarażoną lub poprzez kontakt z wielbłądami i produktami pochodzącymi od tych zwierząt.
MERS-coV występuje endemicznie na obszarze Bliskiego Wschodu.
Wirus został po raz pierwszy stwierdzony w Dżuddzie w Arabii Saudyjskiej w 2012 roku i od tego czasu odnotowano liczne epidemie związane z tym patogenem.
Poza Arabią Saudyjską, przypadki wystąpienia MERS były zgłaszane także w krajach takich jak:
Zakażenie MERS-coV może mieć zróżnicowany przebieg. Możliwe jest wystąpienie zarówno grypopodobnej łagodnej infekcji, jak i ciężkiej postaci choroby, która jest powiązana z wysokim ryzykiem zgonu.
Śmiertelność z powodu MERS jest szacowana na poziomie 35%.
Okres inkubacji wynosi od 2 do 14 dni (zwykle jest to 5-6 dni).
Do najczęstszych objawów MERS należą:
W rozpoznaniu choroby pomocne jest przeprowadzenie wywiadu lekarskiego, np. odnośnie podróży na teren Bliskiego Wschodu.
Objawy kliniczne MERS są niespecyficzne i mogą być mylone z infekcją wywołaną przez:
Konieczne jest wykonanie testu w kierunku identyfikacji materiału genetycznego MERS-coV (metoda RT-PCR), co jest podstawą do postawienia właściwej diagnozy.
Leczenie MERS ma charakter objawowy. Chorym podawane są leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe oraz przeciwwirusowe (np. interferon α, interferon β, lopinawir/rytonawir, rybawiryna, cyklosporyna).
Niektórzy pacjenci mogą wymagać hospitalizacji, a u części osób występuje konieczność podłączenia do respiratora.
Niestety do chwili obecnej nie wynaleziono skutecznej szczepionki przeciwko MERS-coV, choć trwają intensywne prace w tym kierunku.
Epidemia koronawirusa SARS-CoV-2 znacząco wpłynęła na świadomość społeczną oraz funkcjonowanie zdrowia publicznego. Choć sytuacja wydaje się być stabilna, Światowa Organizacja Zdrowia stale monitoruje sytuację i wnikliwie analizuje wszelkie niepokojące sygnały.
Pamiętajmy, że koronawirus to nie tylko powszechnie znany, pochodzący z Wuhan SARS-CoV-2, ale także inne patogeny mogące wywołać choroby człowieka i zwierząt.
Koronawirusy (Coronaviridae) należą do rzędu Nidovirales i w zależności od struktury genomu mogą być klasyfikowane jako:
Do chorobotwórczych koronawirusów człowieka zaliczamy HCoV-229E, HCoV-NL63, HCoV-OC43 oraz HCoV-HKU1, które występują powszechnie i mogą wywoływać przeziębienie, zapalenie oskrzeli oraz zapalenie płuc.
Oczy całego świata skupione są jednak na wirusach MERS-coV, SARS-coV oraz SARS-coV-2 (wcześniej określany jako 2019-nCoV), które w ostatnich dekadach wywołały poważne epidemie i przyczyniły się do zgonu milionów pacjentów.
Do chwili obecnej MERS-coV został zidentyfikowany łącznie w 27 krajach, przy czym ponad 80% potwierdzonych przypadków stanowili pacjenci z Arabii Saudyjskiej.
Od pierwszego zgłoszenia MERS-CoV w Arabii Saudyjskiej w 2012 roku, na całym świecie odnotowano łącznie 2605 przypadków zakażenia. Niestety do chwili obecnej z powodu bliskowschodniego zespołu niewydolności oddechowej zmarło 937 osób (w tym 856 zgonów dotyczyło pacjentów z Arabii Saudyjskiej).
Aktualnie w okresie od 13 września 2022 do 12 sierpnia 2023 roku Ministerstwo Zdrowia Królestwa Arabii Saudyjskiej zgłosiło łącznie trzy przypadki zakażenia MERS-CoV, z których dwa zakończyły się niestety zgonem. Pacjentami byli mężczyźni, którzy nie pracowali w ochronie zdrowia, natomiast mieli kontakt z dromaderami (dotyczy dwóch przypadków) oraz spożywali surowe mleko wielbłądzie w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów (we wszystkich trzech przypadkach).
Według Światowej Organizacji Zdrowia, MERS-CoV znajduje się na liście priorytetowych patogenów i stanowi stałe zagrożeniem dla światowego bezpieczeństwa zdrowotnego.
Dotychczas w naszym kraju nie potwierdzono żadnego przypadku zachorowania na MERS, a ryzyko pojawienia się wirusa MERS-coV w Polsce określane jest jako niewielkie.
Pamiętajmy jednak, że przebywanie na terenach endemicznych (np. w Zjednoczonych Emiratach Arabskich) niesie ryzyko zakażenia i jeśli zauważymy u siebie niepokojące objawy, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
WHO stale monitoruje sytuację i ocenia ryzyko rozprzestrzeniania się MERS-coV w oparciu o najnowsze dostępne informacje.
Do chwili obecnej nie zalecono jednak specjalnych kontroli bezpieczeństwa ani nie wprowadzono jakichkolwiek ograniczeń w podróżowaniu lub handlu.
W ramach działań profilaktycznych zalecane jest noszenie odzieży ochronnej i zachowanie szczególnej ostrożności przez personel medyczny.
Pamiętajmy, że rezerwuarem wirusa MERS są dromadery. Zatem przebywając na terenach endemicznych należy unikać kontaktu z wielbłądami, nie dotykać ich wydalin i wydzielin, nie pić surowego mleka wielbłądziego oraz nie spożywać niedogotowanego mięsa pochodzącego od tych zwierząt.
Powinniśmy też unikać kontaktu z osobami, które mają objawy infekcji układu oddechowego. Konieczne jest częste mycie rąk, stosowanie środków do dezynfekcji oraz zachowanie odpowiedniej higieny podczas przygotowywanie posiłków.
